به گزارش خبرنگار مهر، معرفی نامزدهای بخش سودای سیمرغ (مسابقه سینمای ایران) بیست و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر یکبار دیگر این نکته را یادآور می‌شود که باید بپذیریم نامزدها و برگزیدگان تنها و تنها محصول نگاه 1- داوران هر دوره، 2- سیاست‌های حاکم بر هر دوره و 3- بایدها و نبایدهای هر سال است.
هر چند جشنواره بیست و ششم توانست رضایت نسبی منتقدان و کارشناسان، سینماگران و مخاطبان را جلب کند و برگزیدگان آن دوره برآیند نظر مجامع مختلف بود، اما جشنواره امسال یکبار دیگر فضای سنگین حاکم بر انتخاب‌ها را به تعبیر بسیاری برجسته کرد.
حامد بهداد و نگار جواهریان در "شبانه‌روز"
فضایی که نه تنها غایبان این فهرست را سربلند بلکه حتی پرتعداد بودن نامزدهای برخی فیلم‌ها را سئوال‌برانگیز جلوه می‌دهد. در چنین فضایی و با حذف و نادیده گرفته شدن بسیاری آثار که حداقل شایستگی حضور در بین نامزدها را داشتند، خستگی جشنواره بیست و هفتم همچون تلخی عمیق در دل بسیاری از جشنواره‌روها باقی ماند.
"شبانه‌روز" امید بنکدار و کیوان علیمحمدی از مهمترین آثاری است که شایستگی حضور در رشته‌های بازیگری، فیلمنامه، کارگردانی، تدوین، آهنگسازی و ... را داشت. اما از میان همه وجوه فیلم تنها فیلمبرداری، چهره‌پردازی و طراحی صدای کار نامزد شدند.
بسیاری معتقد بودند در این فیلم بازیگران چهره حضوری متفاوت از خود ثبت کردند که نیکی کریمی، حامد بهداد، مهناز افشار، مهتاب کرامتی، حمیدرضا پگاه، پارسا پیروزفر و... از آن جمله هستند. هر چند به نظر می‌آید نامزد نشدن بازیگران بیش از هر چیز به این دلیل که ایجاب می‌کرد کارگردانی فیلم نیز نامزد شود و... این اتفاق نباید می‌افتاد!
تدوین چهار قصه تو در تو که تجربه‌ای خاص و طاقتفرسا بوده، فیلمنامه ساختارمند که می‌توانست دستمایه تولید چهار فیلم مجزا باشد و... دیگر وجوه نادیده گرفته شده فیلم هستند که فهرست نامزدهای جشنواره بیست و هفتم را زیر سئوال می‌برد.
"صداها" فرزاد مؤتمن از دیگر آثاری است که می‌توانست در بخش فیلمنامه با قصه‌ای از سعید عقیقی و نقش‌آفرینی رویا نونهالی و آتیلا پسیانی نامزد شود. فیلمی که خود به خود خصوصی بودن تهیه‌کننده، مستقل بودن کار و تعلق نداشتن آن به جریانی خاص از دلایل بی‌توجهی به آن محسوب می‌شود که تجربه‌ای خاص در سینمای جنایی ایران است.
"بی‌پولی" حمید نعمت‌الله یک طنز تلخ اجتماعی است که می‌توانست فیلمنامه، بازی بهرام رادان، بابک حمیدیان و ... را در رشته‌های مختلف نامزد داشته باشد. اما به نظر می‌آید غضب دوساله به رادان، بی‌جهت گریبان باقی وجوه را نیز گرفته و "بی‌پولی" را از راهیابی به فهرست نامزدهای بسیاری از رشته‌ها بازداشته است.
بهترین فیلم
در این بخش "بیست"، "پستچی سه بار در نمی‌زند"، "تردید"، "درباره الی"، "زادبوم" و "وقتی همه خوابیم" نامزد شدند. هر چند فیلم کاهانی اثری جمع و جور و خوش‌ساخت است و حضورش در این فهرست بجا اما به نظر می‌آید فیلم فتحی تنها با تکیه بر حاشیه‌های اثری که اصلاً سیاسی و اجتماعی هم نیست به فهرست راه پیدا کرده است!
حضور فیلم بیضایی و کریم مسیحی می‌تواند نوعی ادای دین به فیلمسازان پیشکسوت محسوب شود البته اگر حضورشان نمایشی و تنها به این دلیل نباشد! فیلم داودی نیز با توجه به مضمون و تولید حرفه‌ای از آثاری است که حضورش در این فهرست بجاست.
بهترین کارگردان
در این بخش عبدالرضا کاهانی "بیست"، حسن فتحی "پستچی سه بار در نمی‌زند"، واروژ کریم‌مسیحی "تردید"، اصغر فرهادی "درباره الی"، تهمینه میلانی "سوپراستار" و بهرام بیضایی "وقتی همه خوابیم" نامزد شدند.
در این فهرست هر چند حضور فرهادی اعتباری خاص می‌بخشد اما همچنان فیلم غیر سیاسی و پیچیده‌نمای فتحی و فیلم میلانی سئوال‌برانگیز است. فیلم میلانی هر چند می‌تواند از وجه کارگردانی مورد توجه قرار بگیرد اما اگر قرار است یک فیلم به طور مجزا از مضمون، پرداخت و سایر وجوه دیده شود، غیبت "شبانه‌روز" و ..." را چگونه می‌توان توجیه کرد؟
بهترین فیلمنامه
در این بخش اصغر فرهادی با "درباره الی"، فرید مصطفوی و ابوالحسن داودی با "زادبوم"، واروژ کریم‌مسیحی با "تردید"، تهمینه میلانی با "سوپراستار" و پرویز شهبازی با "عیار 14" نامزد شدند. هر چقدر که حضور فرهادی با فیلمنامه‌ای ساختارمند و حساب‌شده و مصطفوی با چیدمان قصه‌ای هوشمندانه به فهرست اعتبار می‌دهد، غایبان و باقی حاضران سئوال‌برانگیز است.
فیلمنامه واروژ هر چند اقتباسی بالقوه ارزشمند از ادبیات نمایشی است اما پرداخت و ساختارش به گونه‌ای تمام و کمال برای نامزد شدن نیست. فیلمنامه شهبازی نیز با علامت سئوال‌هایی که در حاشیه فیلم باقی می‌گذارد، همچنان ارزشگذاری داوران به ابهام در آثار این نویسنده را برجسته می‌کند که نمی‌تواند ابهام را به رمز و راز "نفس عمیق" پیوند دهد. پرداخت و لحن اغراق شده فیلمنامه میلانی نیز جایی حتی برای دلیل آوردن به چرایی حضورش در این فهرست باقی نمی‌گذارد.
بهترین بازیگر مرد
در این بخش پرویز پرستویی "بیست"، شهاب حسینی "درباره الی"، مسعود رایگان "زادبوم"، شهاب حسینی "سوپراستار" و محمدرضا فروتن "عیار 14" نامزد شدند. بازی نه چندان متفاوت اما حساب شده پرستویی و حضور نه چندان غیرقابل پیش بینی رایگان این فهرست را بیشتر مورد توجه قرار می‌دهد.
هر چقدر که حضور حسینی در "درباره الی" متفاوت از نقش آفرینی همیشگی او غافلگیرکننده است، نقش آفرینی اغراق شده اش در فیلم میلانی بیشتر یادآور بازی گل درشت او در "رستگاری در هشت و بیست دقیقه" است.
فروتن در فیلم شهبازی حضوری همراهی برانگیز در فاصله با کلیشه همیشگی خود دارد. حضوری که در آثار جشنواره تکراری ناخوشایند را به همراه دارد و البته نقش کوتاه او در "شبانه‌روز" را برجسته می‌کند. حامد بهداد در "شبانه‌روز" در نقش مرحوم سیاوش کسرایی نقاش معاصر که قابل بازشناسایی نیست، بهرام رادان در "بی‌پولی" و آتیلا پسیانی در "صداها" از مهمترین غایبان هستند.
بهترین بازیگر زن
در این بخش لیلا حاتمی "بی‌پولی"، ترانه علیدوستی "تردید"، باران کوثری "حیران"، فریده فرامرزی "صندلی خالی" و مونا احمدی "کودک و فرشته" نامزد شدند. حاتمی با خلق نقشی متفاوت به نوعی کلیشه زن معصوم، آرام و درونی خود را شکست و تصویری به شدت متفاوت از خود ثبت کرد که بحق‌ترین نامزد این بخش است.
علیدوستی با ایفای نقشی که بیشتر درگیر میزانسن‌های پرتحرک کارگردان است تا انتقال حس و حال، کوثری با حضوری تکراری از نقش یک دختر شمالی عاشق که تأثیرگذاری برنمی‌انگیزد و نخستین نقش آفرینی مونا احمدی در نقش دختری نوجوان و درگیر شرایط جنگ از دیگر نامزدها هستند.
رویا نونهالی در "صداها"، نیکی کریمی و مهتاب کرامتی در "شبانه‌روز"، مژده شمسایی در "وقتی همه خوابیم"، پانته‌آ بهرام در "صندلی خالی" و گلشیفته فراهانی در "درباره الی" از مهمترین غایبان این فهرست هستند. حضور فریده فرامرزی نیز در این فهرست می‌تواند نگاه چند سویه داوران را مشخص کند که البته تنها در همین مورد نمود پیدا کرده است.
رویا نونهالی در نشست خبری "صداها"
بهترین بازیگر مرد مکمل
در این بخش علیرضا خمسه "بیست"، حامد کمیلی "تردید"، صابر ابر "درباره الی"، کامبیز دیرباز "عیار 14" و افشین هاشمی "کودک و فرشته" نامزد شدند. بازی متفاوت خمسه و ابر که کلیشه همیشگی آنها را شکسته، حضور تأثیرگذار دیرباز که نقش دوگانه شخصیت را تا پایان فیلم پوشش می‌دهد و بازی هوشمندانه هاشمی در نقش‌های کوتاه و مکمل از نکات مهم این فهرست هستند.
هر چند شنیده‌ها از حضور متفاوت کمیلی در فیلم جواب نگرفت اما باید او را با انتخاب‌های درست، خوش‌آتیه دانست. پارسا پیروزفر و محمدرضا فروتن در "شبانه‌روز"، حبیب رضایی و بابک حمیدیان در "بی‌پولی"، مانی حقیقی و پیمان معادی در "درباره الی"، علیرضا جلالی‌تبار در "وقتی همه خوابیم"، علیرضا شجاع‌نوری در "تردید"، عزت‌الله انتظامی در "زادبوم" و زنده‌یاد خسرو شکیبایی در "حیران" از مهمترین غایبان این فهرست هستند.
بهترین بازیگر زن مکمل
در این بخش مهتاب کرامتی "بیست"، لیلا زارع "پستچی سه بار در نمی‌زند"، مریلا زارعی"درباره الی"، پگاه آهنگرانی "زادبوم" و طناز طباطبایی "صداها" نامزد شدند. حضور تأثیرگذار کرامتی که قالب ظاهری و بازیگری خود را می‌شکند، شگفتی دیدن زارعی در نقشی دور از انتظارات همیشگی و حضوری تأثیرگذار از طباطبایی این فهرست را کم‌اشتباه‌تر از بقیه جلوه می‌دهد.
هر چند لیلا زارع و پگاه آهنگرانی از نامزدهای سئوال‌برانگیز این فهرست هستند. نگار جواهریان در "شبانه‌روز" از جمله غایبان این فهرست است.
نظر شما