به گزارش خبرنگار مهر، عصر یک روز پاییزی بود که خیابانی را طی می کردم، شیشه قدی بلندی در پیاده روی این خیابان نظرم را به خود جلب کرد؛ جذابیت و چیدمان شیشه های قدی این فروشگاه به حدی بود که می ارزید در یک عصر سرد دستانت را در جیب فرو بری و مدتی فقط نظاره گر خلاقیت‌ها باشی.
فصل اول: محو تماشای یک سوپرمارکت فرهنگی در پایتخت
یک دستگاه گرامافون قدیمی با شیپور طلایی رنگش، گلدانی سفید از گلهای رنگارنگ که در تلالوء نورپردازی چراغ های حبابی شکلی که در یک پاییز دل انگیز باران خورده تازه روشن شده بود خود نمایی می کرد؛ از دور صدای نت های موسیقی گوش هایت را نوازش می داد و تو را وسوسه می کرد و داخل فرا می خواندت اما این بیرون آنقدر دیدنی بود که می خواستی لحظه ها بایستی و تماشاگر باشی.
کمی آن طرف تر مجموعه از کتاب های حافظ و سعدی و شاهنامه در کنار مجموعه ای از کتاب های کوچک فانتزی با طراحی های بدیعی از داستان های همینگوی، فاکنر و تصاویر پرده خوانی عاشورا آنچه تا به حال کمتر دیده ایم از پشت ویترین این مغازه خودنمایی می کرد و مجبور می شدی تا برای یکبار هم که شده گشت و گذاری بردنیای شگرف نویسندگان بزرگ جهان داشته باشی و با ورق زدن برگ برگ شان به گذشته هایی دورتر از زمان سفر کنی و همکلام شان شوی.
دراین افکار همچنان محو تماشای زیبایی های این کتاب فروشی بزرگ بودم که به خودآمدم و دیدم دقایق طولانی است پشت این قاب بزرگ شیشه ای که خلاقانه چیده شده سرگرم تماشای کتاب های بزرگ ترین کتاب فروشی شده ام.
این مجموعه هرآنچه از محصولات فرهنگی را که تصورش را داشته باشید فراهم آورده بود از گنجینه قدیمی ترین روزنامه ها و مجله های ایران که تعدادی از آنها تک برگ قاب شده و درمقابل دیدگان قرار داده شده بود تا گالری از عکس ها و نقاشی ها؛ از مجسمه های دیدنی با ژست مطالعه تا صنایع دستی اصیل ایرانی و...
از سویی آنچه روح حاکم بر این فضا را بیش از پیش دوست داشتنی تر می ساخت بازی نت های موسیقی بود که انرژی مثبتی را بین مشتریان رد و بدل می کرد؛ آلبوم های موسیقی که با رعایت قانون کپی رایت صرفاً نسخه اصلی اثر را به دست مخاطب می رساند؛ آنجا م یشد موسیقی های دلخواهتان را به راحتی پیدا کنید و خریداری نمایید.
فصل دوم: لحظه ای در کافه‌کتاب.....
تا به حال برایتان پیش آمده که کتاب دلخواهتان را خریداری کرده باشید و بعد خواسته باشید در گوشه ای بی دغدغه بنشینید، فنجانی قهوه بنوشید و کتاب بخوانید؟ فضای گرم و دنجی که درآنجا مهیا شده بود این فرصت را برای کتاب خوان های حرفه ای و کلاً اهالی کتاب فراهم می ساخت تا بنشینند و کتاب بخوانند؛ حتی اینترنت وایرلس هم آنجا رایگان بود تا اگر یکی دو ساعت فرصت دست می داد بنشینید و با لپ تاپ تان ایمیل های روزانه را چک کنید، عکس بگیرید و..
فصل سوم: بساط کنارخیابان، محل عرضه محصولات فرهنگی در البرز
بعد از چند ساعت گشت و گذار در این مرکز به یاد شهرمان کرج افتادم و کمبودهایی که در این حوزه در استان و شهرمان وجود دارد. به تازگی موسسه هنری سوره مهر به همت حوزه هنری استان البرز فروشگاهی با همین رویکرد و به منظور عرضه انواع محصولات فرهنگی از کتاب، بازی های دیجیتال، آلبوم های موسیقی و....و حتی کافه کتابی کوچک را فراهم ساخته تا علاقمندان به کتاب بتوانند مایحتاج فرهنگی خود را دراین مکان تامین نمایند.
رئیس حوزه هنری استان البرز دررابطه با وجود کافه کتاب در این مرکز می گوید: کافه کتاب محلی است که برای مطالعه کتاب در نظر گرفته شده و اساتید و هنرمندان استان می توانند در این مامن گرد هم آیند.
وی افزود: برنامه های مختلف فرهنگی و هنری از جمله نشست های نقد و بررسی و... در این مرکز دیده شده است که به فراخور زمان برای حضور هنرمندان مهیا می شود.
رئیس حوزه هنری استان البرز درخصوص ایجاد این مرکز نیز گفت: تکمیل چرخه تولید و عرضه محصولات فرهنگی از جمله دغدغه های مسئولان فرهنگی استان بوده است از این رو این برآن شدیم تا بخشی از تولیدات فرهنگی کشور را با رویکرد الگوی ایرانی اسلامی در خور در دسترس عموم قرار دهیم.
رئیس حوزه هنری البرز درخصوص آثار ارائه شده در این مرکز می گوید: محصولات ارائه شده حول سه محور خانواده، انقلاب اسلامی و دفاع مقدس اعم از تولیدات حوزه و...است و قطع به یقین مشابه آن کمتر در استان دیده می شود.
قره داغی وجود چنین مراکزی را درجهت ارتقای سطح فرهنگ ضروری می داند و می افزاید: با فضایی که در کنار این مجموعه تحت عنوان کافه کتاب دیده شده است علاقمندان می توانند کتاب های مورد علاقه خود را به راحتی انتخاب و در فضای آرامی مطالعه نمایند.
اما در مقایسه با جمعیت سه میلیون نفری و نیاز به اقدامات گسترده فرهنگی شاید اصلا احداث هوشمندانه این مرکز در پرتردد ترین نقطه شهر که در ایام خاصی از هفته شاهد خیل جمعیت است، جوابگو نباشد.
باید پرسید تا چه زمان مرکز عرضه محصولات فرهنگی ما باید بساط کتاب فروشان گوشه خیابان دانشکده و حوالی آن باشد؟ تا کی باید فقط ضرورت کتابخوانی و کار فرهنگی را در هفته کتاب و کتابخوانی در قالب نمایشگاه های کوچک کتاب که از طریق چند چادر و پارچه علم می شود شاهد بود؟ تا چه مدت باید البرز بارانداز و توزیع کننده سی دی های غیرمجاز به سایر نقاط کشور باشد و پل های هوایی و خیابان های شهر محل عرضه این محصولات غیر فرهنگی باشد؟ تا کی باید آوای طنین موسیقی های زیرزمینی را از کرج شنید؛ در شهری که هنوز شورای موسیقی و کار در حوزه موسیقی در آن صورت نگرفته و آموزشگاه های پراکنده متعددی مجاز و غیرمجاز در حال فعالیت هستند.
فصل آخر: لزوم افزایش تعداد کافه کتاب ها در استان البرز
اکنون بعد از گذشت دو سال از شکل گیری استان، ساکنان البرز فضاهای فرهنگی متعددی را می خواهند که در آن اجازه داشته باشند مجلات را ورق بزنند، از دیدن لوح های فشرده لذت ببرند و این فرصت را داشته باشند کتابی را در دست بگیرند، برگ برگش را لمس کنند، پشت جلدش را بخوانند، راجع به کتاب گفتگو کنند، اطلاعات کسب کنند یا در گوشه ای دنج بنشینند و با شخصیت های کتاب ها تا فرسنگ ها را بپیمایند. اینگونه می توان کار فرهنگی انجام داد و زیر ساخت فرهنگی در شهر ایجاد کرد.
به هر روی حضور در یک فضای فرهنگی و کسب سرمایه اجتماعی، برپایی نشست‌های هفتگی، دوره‌های آموزشی و گفتگو‌های میان فردی شهروندان درباره علایق متنوع خود در این فضاها واهمیت به صرف هزینه (وقت و پول) مصرف کنندگان محصولات فرهنگی از جمله رویکردهایی است که در پس قاب شیشه ای این مراکز فرهنگی دنبال می شود و کافه کتاب ها با ویژگی هایی که دارند این بستررا مهیا سازند؛ هرچند بهره مندی از آنها نیز مستلزم عضویت در حلقه های روشنفکری است و قواعد و هنجارهای خاص خود را می طلبد و برای هریک از شهروندان شاید دسترسی به این فضاهای فرهنگی چندان سهل نباشد؛ اما به هر روی باید بسترهای فرهنگی را برای شهروندان و اهالی فرهنگ و هنر در شهر فراهم ساخت.
از این رو است که توسعه هرچه بیشتر کافه کتاب ها و شهرهای کتاب در جای جای شهر می‌تواند به گرد هم آمدن علاقه مندان به محصولات فرهنگی کمک کند.
مواجهه این علاقه مندان حتی اگر به عنوان پرسه زدن در این فضاها باشد، فرصتی بالقوه است که با مدیریت فرهنگی مناسب شهری و با ایجاد کافه کتاب‌های متعدد در نقاط مختلف شهر و ارائه خدمات اینترنتی مرتبط، گسترش باشگاه خوانندگان و مشتریان و اختصاص فضایی برای برگزاری حلقه‌های مطالعاتی و نمایشگاه‌های مناسبتی، امکان حرکت شهر در یک مسیر فرهنگی را فراهم می سازد.
دراین راستا برنامه ریزان شهری، سرمایه گذاران و دستگاه های متولی امر فرهنگ سه ضلع مثلثی هستند که می توانند اسباب شکل گیری کافه کتاب ها با رویکرد فرهنگی را در نقاط مختلف شهر خرده فرهنگ های "کرج" فراهم سازند.
شهرکرج و استان البرز در بسیاری از حوزه ها فاقد زیر ساخت های فرهنگی است؛ نابسامانی مراکز عرضه کتاب، کمبود فضایی فرهنگی غیر از محیط خشک کتابخانه ها، ضرورت ایجاد زیر ساخت های فرهنگی به ویژه احداث کافه کتاب ها در جای جای شهرمان را برای دست اندارکاران عرصه فرهنگ و هنر گوشزد می سازد.
سپیده غفاری
نظر شما