به گزارش خبرگزاری مهر، احتكار يا انبار كردن، از نظر عده بسياري از مردم كاري عادي است، مثل داشتن كلكسيونهاي مختلف از جمله تمبر، كبريت، بطري ومانند اينها يا اقدام هاي احتياطي چون نگه داشتن مداركي مانند صورت حسابها و ته چك ها اموري بسيار رايج هستند. شايد خود ما بارها شاهد چنين مناظري بوده باشيم. اتا ق هايي كه تا سقف از اثاثيه، لوازم خانه، كيسه هاي كالا، البسه و مواد دور ريختني پر شده اند و به سختي مي توان يك تكه از ديوار يا كف اتاق را ديد، به وضوح در خطر آتش سوزي است و معمولا اين شرايط سلامت افرادي را كه در آن زندگي مي كنند را نيز به شدت تهديد مي كند.
با اين حال، ساكنان آنها نسبت به اين وضعيت در بي اعتنا يي يا جهل به سر مي برند، سالهاست كه آتش نشانان در سراسر جهان با موارد آتش سوزي در چنين فضاهايي روبرو شده ومتاسفانه ساكنان اين خانه ها معمولا قرباني شده است.
شايد اين امر در نظر برخي عادي به نظر برسد، اما هنگامي كه اين كار به شكل افراطي در آيد، معمولا به عنوان نوع جنون، وسواس وحتي اسكيزوفرني تعبير مي شود.
وسواس احتكار، اصطلاحي است كه براي توضيح رفتار هاي افراطي انبار كردن در انسان به كار مي رود. اين اختلال رفتاري شامل جمع آوري يا ناتواني در دور انداختن اشيا است، كه در طي آن شخص حتي در حالتي كه نگه داشتن اين اشيا موجب كاهش شديد فضاي زندگي او و عدم دسترسي وي به گوشه وكنار منزل شده و امور روزمره چون آشپزي، خوابيدن، نظافت و مانند آن را دچار اختلال كرده باشد نيز نمي تواند تصور دور انداختن حتي مقداري از اين اشيا را به ذهن خود راه دهد.
در حال حاضر وسواس احتكار توسط بسياري از محققين و كارشناسان نوعي ناهنجاري عصبي تلقي مي شود. البته از نظر عده اي از روان شناسان، وسواس احتكار مي تواند به موارد زير نيز مربوط باشد.
- افسردگي، عدم كنترل انگيزه هاي آني كه مي تواند به خريد و دزدي با انگيزه آني منجر شود.
- اضطراب وتشويش اجتمايي، اختلال دو قطبي، ويژگي هاي شخصيتي.
وسواس احتكار تا چه حد رواج دارد و ويژگي هاي آن چيست؟
هر چند به علت مخفي بودن نشانه هاي اين بيماري، اطلاع چندان دقيقي از تعداد مبتلايان آن در دست نيست، عادت به احتكار و انبار كردن معمولا از دوران كودكي يا اوايل نوجواني آغاز مي شود، اما اين مشكل تا زماني كه شخص به سنين بزرگسالي مي رسد، چندان حاد به نظر نمي رسد.
وسواس احتكار مي تواند در خانواده تداوم يابد، بسياري از افراد مبتلا به وسواس احتكار متوجه وخامت مشكل خود نيستند ومعمولا يك يا چند تن از اعضاي خانواده به دليل وجود اشيا متعدد و درهم ريخته احساس ناراحتي مي كنند.
دلايل بروز وسواس احتكار
به نظر مي رسد كه وسواس احتكار در نتيجه وجود مشكل در يك يا چند مورد از موارد زير است:
- ناتواني در طبقه بندي مايملك خود، براي مثال آنها نمي توانند تصميم بگيرند چه چيز با ارزش وچه چيز دور انداختني است.
- ناتواني در تصميم گيري درباره اينكه با اين مايملك چه كند.
- مشكل در يادآوري محل قرار دادن هر شي، به همين دليل اين افراد از ترس فراموش كردن محل اشيا همه آنها را در مقابل ديد قرار مي دهند.
- اعتقادات خاص درباره مايملك.
- شخصيت افراد مبتلا به وسواس احتكار داراي حس شديد وابستگي به دارايي خود هستند و براي مثال اشيا خاص را بخشي از خود مي دانند. این افراد احساس نياز به كنترل دائمي مايملك خود داشته و به همين دليل نمي خواهند كسي به وسايل و اشيا آنها دست زده يا آنها را جا بجا كند.
- نگراني از فراموش كردن و به كار بردن داراييهايشان به عنوان ابزار يادآوري، تصور"دور انداختن" آنها را دچار درهم ريختگي عصبي و احساسي مي كند.
اين افراد هنگام تصميم گيري درباره دور انداختن اشيا به شدت مضطرب و آشفته مي شوند و هنگام ديدن چيزي كه مي خواهند، پريشان شده، بهترين و خوشترين حالت آنها زماني است كه آن شي را بدست آورده باشند. افراد دارای وسواس احتکار احساس ناراحتي خود را با طفره رفتن از تصميم گيري يا موكول كرده آن به زماني ديگر،كنترل مي كنند.
متاسفانه براي اين وسواس، درماني وجود ندارد به اين معنا كه هيچ روشي براي از بين بردن كامل و تضمين عدم بازگشت وسواس احتكار شناخته نشده است.ولي بخي از محققين به دو موضوع درماني اشاره مي كنند:
دارو درماني
تحقيق درباره استفاده از داروهاي ضد افسردگي كه ميزان فعاليت سروتونين در مغز را افزايش مي دهد نشان مي دهد برخي از افراد مبتلا به خوبي نسبت به اين داروها واكنش نشان مي دهند اما عده اي نيز نسبت به آنها عكس العمل نشان نمي دهند.
درمانهاي شناختي
این درمان نوعي مشاوره هستند كه فراتر از يك "گفتگو" به شمار مي رود. در اين شيوه درمان، درمانگر معمولا به خانه شخص رفته و به آنها مي آموزد كه چگونه به درستي درباره مايملك خود فكر كرده و درباره آن تصميم بگيرند. درباره اين روش درمان تحقيق زيادي انجام نشده و ميزان تاثير واقعي آن چندان مشخص نيست، اما با مشاهده نمونه هاي موجود در درمان وسواس احتكار مي توان چنين برداشت كرد كه اين شيوه درمان بيش از دارو بر افراد مبتلا به وسواس احتكار تاثير داشته است.
نظر شما