دکتر بهرام امیر احمدیان در مورد نسبت میان رشد و توسعه یافتگی علوم انسانی و توسعه یافتگی یک کشور به خبرنگار مهر گفت: برای توسعه یک کشور پیش از اینکه به منابع مادی نیاز باشد به سرمایه های انسانی نیاز است، زیرا آن است که برنامه تدوین می کند و در آن استراتژی هایی که معین می کند برنامه های توسعه تنظیم می شود. هر کشوری لازم است که برای استراتژی توسعه آینده خودش یک برنامه ریزی فضایی تدارک ببیند که به آن آمایش سرزمین می گویند که در آنجا توسعه پایدار را در نظر می گیرند که تمام فضاها نسبت به همدیگر سنجیده می شود.
وی افزود: به همین سبب در بخش علوم انسانی از آنجا که نیاز به نیروی انسانی فعال در تنظیم و تدوین برنامه ریزی ها وجود دارد بدون وجود علوم انسانی که بستر ساز توسعه اقتصادی است امکانی فراهم نیست که فقط با داشتن سرمایه های مادی و معنوی بتوانیم کار کنیم. به همین جهت است که علوم انسانی بسیار می تواند به توسعه کشور کمک کند. زیرا یک بخش مهم جامعه جمعیت آن است، جمعیت هم می تواند به تنهایی هم عامل تولید و هم عامل مصرف باشد. وقتی که در جمعیت شناسی که بخشی از علوم انسانی است خوب کار بشود و جمعیت ساماندهی شود و آموزش های لازم برای مشارکت در توسعه به آن داده شود آن وقت است که به اهمیت علوم انسانی در توسعه پی می بریم.
این استاد دانشگاه تهران عنوان کرد: بنابراین رابطه بسیار نزدیکی بین توسعه اقتصادی و علوم انسانی وجود دارد. زیرا انسانهایی که برای توسعه می خواهند آموزش ببینند پیش از آنکه دارای تخصص های فنی و حرفه ای باشند بایستی برای اجرای آن برنامه ها آموزش ببینند بدین معنی که هر توسعه ای برای خودش انسان توسعه یافته لازم دارد و انسان توسعه یافته در مدارس توسعه یافته آموزش می بیند و در مدارس توسعه یافته معلمان و آموزگاران توسعه یافته هستند که دانش آموزان را برای توسعه تربیت می کنند. توسعه یافتگی محقق نمی شود مگر آنکه علوم انسانی آن چنان توسعه پیدا کند که بتواند نقش خودش را در توسعه ایفا کند. برای مثال کشورهایی که زیر بنای آموزشی اشان در علوم انسانی تقویت نشده و ابتر مانده طبیعی است که نمی توانند در شاخه های دیگر علوم از قبیل علوم فنی و مهندسی و پزشکی موفق باشند.
امیر احمدیان تأکید کرد: به همین سبب است که پرداختن به علوم انسانی از اهم امور در امر توسعه است. در سالهای اخیر بومی سازی در علوم انسانی در ایران مطرح شده این بدین معنی نیست که از دستاوردهای سایر کشورها در این زمینه بی نیاز باشیم و از نتایج بدست آمده آنها استفاده نکنیم. جامعه شناسی، روان شناسی، کتاب شناسی،جمعیت شناسی و بخش های مختلف مطالعات علوم سیاسی و اجتماعی مبدعش ما نبودیم ولی ما هم در طی زمان آنها را توسعه داده ایم.
این استاد دانشگاه در مورد اینکه آیا می توان گفت کشورهای توسعه یافته دارای رشد و توسعه در علوم انسانی نیز هستند هم اظهارداشت: بله، یعنی اصلاً زیربنای توسعه یافتگی مبتنی بر علوم انسانی توسعه یافته است. زیرا این علوم است که بسترها را برای توسعه فیزیکی آماده می کند. بدون داشتن علوم انسانی معینم و قدرتمند و کار آمد دسترسی به توسعه اقتصادی فراهم نمی شود. بخش مهم توسعه اقتصادی اگر به اقتصاد برگردد علم اقتصاد هم در علوم انسانی است که می تواند در کنار دیگر شاخه های علوم اجتماعی از جمله مطالعات اجتماعی و جامعه شناسی ، روانشناسی، جمعیت شناسی به توسعه اقتصادی یک کشور کمک کند. یعنی بدون در نظر گرفتن یک علوم انسانی کار آمد امکان توسعه فراهم نیست.
این نویسنده و محقق درمورد اینکه آیا مسیر توسعه در کشورهای توسعه یافته از رهگذر توسعه و پیشرفت در علوم طبیعی و فنی و مهندسی حاصل شده یا رشد و توسعه در علوم انسانی هم عنوان کرد: نمی شود گفت علوم انسانی یا فقط علوم فنی و مهندسی و پزشکی باعث توسعه شده اند. بلکه برای توسعه اول فکر توسعه لازم است. یعنی رشد فکری جامعه از طریق نهادهای اجتماعی و ساختن یک جامعه مدنی که مشارکت بخش مهم جامعه از لحاظ ساختارهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هستند اینها تفکر رشد را به جامعه می دهند و بخش دوم است که پس از اینکه جامعه مدنی فراهم شد جامعه ای که نهادهای اجتمای در آن شکل گرفته و دارای برنامه ریزی قدرتمندی است تفکر توسعه را می آورد و بعد در این چارچوب فکر و اندیشه و تئوری است که بخش فنی و مهندسی ایفای نقش می کند و زیر ساخت ها را آماده می کند. یعنی بدون وجود مطالعات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و روانی توسعه امکان پذیر نیست. توسعه به تنهایی خودش عامل پیشرفت یک کشور از لحاظ فیزیکی نمی شود.
وی یادآورشد: به همین سبب است که در کشور شاهد هستیم وقتی که سازمان برنامه و بودجه به عنوان یک سازمان برای ساختن بسترهای توسعه از لحاظ فکری و تئوری ضعیف شد برنامه های 5 ساله هم با مشکل روبرو شد. برای اینکه این برنامه ها منطبق بر یک سند بالادستی نبود هر چند که در کشور برنامه های 20 ساله مطرح است ولی هیچ گاه بدون داشتن یک برنامه آمایش سرزمینی که یک برنامه ریزی فضایی است و به بخش های مختلف و ارتباط با یکدیگر و جامعه و محیط نگاه می کند نتوانستیم موفق بشویم . امیدوارم در دولت یازدهم با احیای سازمان برنامه و بودجه و تدوین یک برنامه استراتژیک طولانی مدت که حداقل برای یک برنامه آمایش سرزمین دو سه سالی برای تنظیم و تدوین آن زمان می خواهد آن وقت بخش های دیگر جامعه را می توانیم در نظر بگیریم.
استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: هیچ کشوری بدون توسعه اجتماعی نتوانسته توسعه اقتصادی پیدا کند یعنی علوم انسانی اش اول باید تقویت بشود تفکر جامعه و آماده سازی اذهان را برای ضرورت توسعه اقتصادی باید فراهم کند و آن وقت بخش های دیگر از جمله علوم فنی و مهندسی و پزشکی وارد بشوند و آن زیر ساخت ها را آماده کنند.
نظر شما