به گزارش خبرنگار مهر، به گذر سوم بازار اراک که پا می گذارید تابلوی زرد رنگ موزه سلطان آباد اراک، شما را به خود فرا می خواند. موزه ای که در سال 86 با هزینه و ذوق شخصی استاد محمد مهدی باباخانی در سرای کاشانی بازار سرپوشیده اراک و همکاری میراث فرهنگی استان گرد آمده تا علاوه بر بازدید گردشگران داخلی و خارجی هنرهای اصیل ایرانی نیز به تاریخ بازار اراک پیوند تازه ای بزند.
موزه سلطان آباد که از نام قدیم اراک نشات گرفته با نمایش آثاری نفیس از 1400 سال پیش تا دوره قاجار به هنر جلوه ای خاص بخشیده و استاد باباخانی در زمانه ای که می شد این هزینه را صرف خرید کالاهای لوکس خارجی کرد این هزینه را برای خرید و جمع آوری آثار هنرمندان کهن صرف کرده است.
اولین موزه خصوصی هنرهای اسلامی ایران با نمایش تابلوهای نفیس خطی، سوزن دوزی، لباس های قاجاری، خاتم کاری قلمزنی و فلزکاری هنر این مرز و بوم را نشان می دهد. موزه ای با حجره های تو در تو که هر کنج و زاویه اش نمادی از هنر ایران و ایرانی است اما هم اکنون برخی از این آثار نفیس از موزه خارج شده اند.
استاد محمد مهدی باباخانی قلمزن برجسته کشور و موسس موزه سلطان آباد در این باره به خبرنگار مهر گفت: این موزه هشت سال است که برپا شده است و طبق قانون هرساله بودجه ای برای نگهدای و حفظ این آثار نفیس و قیمتی در نظر گرفته می شود که در طول این سالها تنها سه سال این بودجه به موزه تعلق گرفته است.
میراث فرهنگی برای حراست از اشیاء تاریخی موزه همکاری نمی کند
استاد باباخانی ادامه داد: چند بار از میراث فرهنگی برای حراست از این اشیاء درخواست کمک کرده ایم اما هر بار بی پاسخ بوده است. اختصاص یک نیروی یگان حفاظت در زمانهایی که موزه باز است کار دشواری نیست که سازمان میراث فرهنگی از این کار دریغ می کند.
ریحانه دیوانی مدیر موزه نیز با بیان اینکه در روز ما فقط 5 یا 6 ساعت حفاظت از موزه را از سازمان میراث فرهنگی می خواهیم تصریح کرد: در شهری مثل زنجان زمانی که برای دیدن آثار فرهنگی و تاریخی آنها می روی در کنار سایر جاذبه های این شهر با افتخار اعلام می کنند ما موزه خصوصی داریم و در آن شهر سازمان میراث فرهنگی با در اختیار گذاشتن مکان به بخش خصوصی این جاذبه را برای تاسیس موزه خصوصی و جذب گردشگر ایجاد کرده است اما در شهر اراک این اتفاق نمی افتد.
سنگاب اثر قلم زنی استاد باباخانی در موزه ژنو به عنوان نماد هنر ایران
وی با تاکید بر اینکه موزه سلطان آباد حرف برای گفتن دارد ادامه داد: در سال 90 نیز این موزه به عنوان موزه برتر ایران شناخته شد اما حتی دریغ از یک بنر از سوی میراث فرهنگی برای اطلاع رسانی این موفقیت به مردم اراک.
مهجور ماندن موزه بواسطه ضعف حمایتی و اطلاع رسانی
دیوانی ادامه داد: این مهجور بودن موزه بواسطه ضعف حمایتی و اطلاع رسانی سبب شده است که 90 درصد اراکی ها از وجود موزه هنرهای اسلامی ایران بی اطلاع باشند.
مجتبی باباخانی راهنمای موزه نیز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: سازمان میراث فرهنگی 8 تا 10 میلیون تومان در ماه صرف نگهداری از موزه های خود می کند اما بودجه سالیانه ما بسیار کمتر از میزان ماهانه این موزه است و این در حالیست که طبق گفته خود آنان آمار بازدیدکنندگان موزه سلطان آباد بیشتر از سایر موزه های استان مرکزی است اما موزه مورد بی توجهی و بی مهری قرار می گیرد.
بیش از 6 هزار بازدید تنها در 12 روز از موزه
وی ادامه داد: در 12 روز نوروز سال 91 شش هزار و 200 نفر از موزه بازدید کرده اند که طبق آمار سازمان میراث فرهنگی بازدیدکنندگان موزه چهارفصل پنج هزار و 700 نفر بوده است.
باباخانی ادامه داد: با توجه به اینکه به یگان حفاظت نیاز داریم و باید سیستم امنیتی موزه سال به سال باید تعویض شود و از سوی دیگر موزه نیاز به بازسازی دارد و بودجه موزه هم به آن تعلق نگرفته است مجبور به تعطیلی موزه شده ایم.
وی اضافه کرد: نگهداری اشیاء قدیمی و خطی هزینه بر است و موزه دوماه است که تعطیل شده است.
موزه های خصوصی فقط دارای ردیف بودجه برای تعمیر و تجهیز هستند
برای واکاوی بیشتر موضوع به سراغ سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی رفتیم. محسن رحمتی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: هفته گذشته در جلسه ای مشکلات این موزه مورد بررسی قرار گرفته است.
رحمتی با بیان اینکه موزه های خصوصی تنها برای تعمیر و تجهیز ردیف بودجه دارند ادامه داد: این سازمان نمی تواند پولی در اختیار موزه قرار دهد اما با توجه به مکان موزه که در بازار تاریخی شهر اراک قرار دارد سازمان میراث فرهنگی می تواند تعمیر و تجهیز موزه را بر عهده بگیرد.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی با اشاره به اینکه مقرر شده است تمام آثار موزه در وهله اول مستندسازی شود گفت: در این جلسه قرار بر این شد آثار موزه مستندسازی و مجوز گنجینه داری برای موزه صادر شود تا بتوانیم در قالب موزه های مشارکتی به این موزه کمک نمود.
وی ادامه داد: اگر موزه به صورت مشارکتی با سازمان میراث فرهنگی اداره شود در آن صورت می توان بودجه بیشتر و یگان حفاظت در اختیار موزه سلطان آباد قرار دهیم.
رحمتی با بیان اینکه به این موزه در مقایسه با موزه های خصوصی کشور اعتبار بیشتری در این سالها اختصاص داده شده ادامه داد: در مجموع به علت آمار بازدیدکنندگان محدود از موزه ها، موزه داری به خصوص به صورت خصوصی هزینه بر است و میزان درآمد و هزینه موزه داری با هم نه تنها برابری نمی کند بلکه در خیلی از موارد هم هزینه های بسیار بیشتر از درامدهاست.
تعطیلی دو ماهه موزه قلمزن چیره دست کشور
موزه 130 متری استاد باباخانی استاد چیره دست هنر قلمزنی در سال 2004 دوماهی می شود که رنگ خاموشی به خود گرفته است. موزه استادی که با خلق اثر سنگاب هنر ایرانی را جهانی کرد. استادی که علاوه بر این، درموزه سلطان آباد اولین موزه خصوصی هنرهای اصیل ایرانی آثاری از 1400 سال پیش از قرن دوم هجری قمری، اواخر ساسانی و دوره معاصر آثار نفیس کشور را جمع آوری کرده است.
آثار این موزه که در بازار تاریخی و توسط هزینه شخصی یک هنرمند برجسته کشور راه اندازی شده است اهمیت دارد و این اهمیت دو چندان می شود وقتی که هنرهای هنرمندان اسلامی ایران را به نمایش گذاشته باشد تا بازدید کنندگان را از راهروی زمان عبور دهند و با فرهنگ گذشتگان آشنا کنند.
موزه ای در سرای کاشانی با معماری سقف و رسمی بندی های هفت چشمه ای زیبای خودش، که این روزها چراغی بی فروغ دارد.
هنرمندی که آثارش هم اکنون درآستان قدس رضوی، موزه سعد آباد، جماران و حسن پور همچون چراغی می درخشد و علاوه بر این در کشورهای دوست و همسایه مانند لبنان، الجزایر، سودان و پاکستان در معرض نمایش است و حتی آثار این هنرمند در کشورهای آمریکا، کانادا، آلمان، فرانسه و ایتالیا چشم هر بازدید کننده ای را به هنر اسلامی ایرانی خیره می کند اما همچنان در شهر اراک خالق موزه و آثار موزه در خاموشی به سر می برند.
.....
گزارش: سمیه بصیرت
نظر شما