دیدگاه اسلام به زن فراجنسیتی است/ ادیان دیگر زن را در مرتبه پایین تری از مرد قرار می دهند

به گزارش خبرگزاری مهر، نشست «زن و جنسیت مؤنث در سیره نبوی و مبانی قرآنی آن» امروز 17 شهریور با حضور نیره دلیر در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.

وی در ابتدای این مراسم با بیان اینکه پیامبر پس از اینکه دعوت خود را آغاز کرد به صورت عام و فراگیر زن و مرد را خطاب پیام خود قرار داد گفت: در آیات قرآن اشارات بسیاری به زن و جنسیت مونث شده است. یکی از نخستین و مهمترین آیات، آیه نخست سوره نساء است که می‌گوید ما از نفس واحده انسان را آفریدیم و این بدین معنی است که دیدگاه خداوند درباره زن چیست و در درجه اول فراجنسیتی و با تعبیر نفس واحده در نظر گرفته می شود. این در حالی است که در ادیان دیگر تفاوت دیدگاه وجود دارد و زن را در مرتبه پایین‌تری از مرد می‌بینند.

وی افزود: پس از بعثت پیامبر وی احترام زیادی برای زنان قائل شد در حالی که در جامعه جاهلی عرب، زن موجودی تحقیر شده بود. در جامعه حجاز آن زمان گاهی زن از موجودات چهارپا نیز پایین‌تر بود و این موجود چنان برای برخی از مردان کراهت داشت که وقتی خبر تولد یک دختر به مرد عرب می‌رسید صورتش سیاه می‌شد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اشاره به کتابهای که درباره صحابه‌های زن نوشته شده، ادامه داد: تعداد زنان صحابی آنگونه که در کتاب‌های تاریخی نگاشته شده بیش از هزار و 500 زن بوده است به طور مثال ابن سعد در جلد 8 طبقات الکبری، ابن حجر عسقلانی در کتاب الإصابة و ابن عبدالبر در الاستیعاب و واقدی در کتاب المغازی به صحابه‌های زن پیامبر اشاره می‌کند.

دلیر همچنین به آیه 72 سوره توبه اشاره کرد و گفت: در این آیه قرآن حتی فراتر از بحث بیعت بر نقش زنان بر مسأله امر به معروف و نهی از منکر که یکی از امور بالای مشارکت اجتماعی است صحه می‌گذارد.

این استاد دانشگاه با بیان این‌که در زمان پیامبر بت‌های ذهنی زیادی علیه زنان وجود داشت تاکید کرد: پیامبر سعی کرد که این بت‌ها را بشکند. او حتی برای زنان پذیرش صلاحیت سیاسی قائل شد و زمانی که ام هانی خواهر حضرت علی در جریان فتح مکه به دو مشرک امان داد، وی تشخیص ام هانی را پذیرفت.

وی در ادامه اظهارداشت: در برخی مواقع حدیثی از پیامبر ذکر می‌شود که می‌گوید از زنان مشورت بگیرید و برعکس آن عمل کنید می‌بینیم که پیامبر در جریان صلح حدیبیه به مشورت ام سلمه همسر خود گوش می‌دهد و در منابع تاریخی از نیکویی نظر ام سلمه یاد می‌شود بنابراین اگر پیامبر چنین نگاهی به مشورت با زنان داشت خود نخستین عامل عمل به آن نبود.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بیان اینکه به استقلال اقتصادی زن در آیات قرآن کریم اشاره شده است گفت: علاوه بر این آیه مهمی در قرآن وجود دارد که نشان‌دهنده اوج توجه قرآن به زنان است به گونه‌ای که در آیه 11 سوره تحریم به صراحت زن فرعون را الگویی برای جامعه یاد کرده است. همچنین سراسر سوره مریم نیز در عظمت زن نازل شده است و گاهی در برخی از آیات این سوره حضرت مریم از زکریا نیز از جایگاه بالاتری برخوردار است.

وی در پایان سخنانش گفت: دین اسلام می‌کند تا به جایگاه زن در جامعه ارج نهد، البته در میان مشکلاتی هم از نگاه سنت عرفی وجود دارد که باید برطرف شود و همان طور که گفته شد دین اسلام و به ویژه سیره نبوی برای زن و جنس مونث ارزش بسیاری قائل است.