به گزارش خبرنگار مهر، همایش گرامیداشت حکیم خواجه نصیرالدین طوسی عصر روز گذشته در موسسه حکمت و فلسفه برگزار شد. حجت الاسلام حسن طارمی، معاون علمی دانشنامه جهان اسلام در این همایش راجع به کتاب «مکتب در فرآیند تکامل» نوشته حسین مدرسی سخنرانی کرد.
وی گفت: کتاب «مکتب در فرآیند تکامل» نوشته حسین مدرسی در سال ۱۳۸۶ در ایران منتشر شد و در همان زمان واکنش های دو سویه ای داشت. عده ای از انتشار کتاب خوشحال و عده ای معترض شدند. اصل این کتاب در سال ۱۹۹۳ در دانشگاه پرینستون دانشگاهی که مدرسی در آن تدریس می کرده، چاپ شده و به فاصله چند سال در آمریکا هم به فارسی چاپ شد.
«مکتب در فرآیند تکامل» کتابی است در حوزه تاریخ اندیشه. متن اول آن گزارش تاریخی تکوین نظام امامت شیعی به معنای مذهبی است. دو فصل بعدی راجع به مسئولیت و جایگاه امام و تحولات این جایگاه است. در این دو فصل مقامات و مواهب خواست امام مورد بررسی قرار می گیرد. البته نویسنده کتاب در این بخش بیشتر به حذف مقامات گرایش داشته است.
طارمی افزود: فصل آخر کتاب به این موضوع اختصاص دارد که متکلمان شیعه در مقعطی که غیبت امام زمان(عج) رخ داد چه کردند. به نظر من این بخش از کتاب مغفول ترین بخش آن است که کمتر مورد توجه قرار می گیرد. با اینکه فصل بسیار مهمی است و من اگر بخواهم پیشنهاد خواندن آن را بدهم می گویم که این کتاب را از آخر به اول بخوانید. جریان زیدی و معتزله بعد از غیبت امام عصر(عج) بیشترین جنجال را داشتند. یکی از کسانی که در این دوره نقش مهمی داشته ابن قبه رازی است. او در این باره چندین رساله نوشته که توسط یکی از محدثان ما یعنی شیخ صدوق نگهداری شده و به عبارتی تنها میراث رازی توسط این محدث در اختیار شیعه مانده است. مدرسی در این بخش از کتاب از کتاب «کمال الدین»، شیخ صدوق بسیار استفاده کرده است.
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: کار ابن قبه از این جهت مهم است که او یک عالم معتزلی است که شیعه شده. کار مهمش هم این است که اعتقاد دارد امامت جز از طریق نص اتفاق نمی افتد و حتما با قاطعیت امام دوازدهم وجود دارد و این یک استدلال کلامی است. متاسفانه شیعه همیشه مورد انکار بوده و همیشه هم به دنبال اثبات هویت خودش بوده است.
وی در پایان گفت: مدرسی در این بخش از کتاب توضیح داده که شیعه چگونه می تواند مبانی خودش را تقویت کند و چرا منشأ علم دین آکادمی نیست. منشأ علم دین، پیغمبر است. به این معنا که ما نمی توانیم بگوییم خب ما پیغمبر علمی تر با مقطع تحصیلی بالاتر می سازیم. همچنین او در کتاب نامبرده مطرح کرده است که عصمت ائمه دو سطح دارد؛ سطح اول، سطح کلامی و سطح دوم، سطح درون دینی و نقلی است. همچنین نویسنده کتاب منکر ادعای کسانی است که می گویند ائمه علم غیب استقلالی دارند.
نظر شما