به گزارش خبرنگار مهر، «پرسیدن و جنگیدن: گفت‌وگو با منوچهر آشتیانی درباره تاریخ معاصر و علوم انسانی در ایران» نوشته «رضا نساجی» که اسفند گذشته توسط نشر نی در ۵۲۴ صفحه منتشر شده بود، به چاپ دوم رسید.
این کتاب حاصل پنج سال گفت‌وگوی رضا نساجی با این استاد پیشکسوت و چپ‌گرای جامعه‌شناسی و پژوهشگر فلسفه آلمانی است که سابقه تحصیل در انستیتو جامعه‌شناسی سوربن و دانشگاه هایدلبرگ آلمان و نیز تدریس در دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه تربیت مدرس و دانشکده‌های علوم اجتماعی تهران و علامه را در کارنامه دارد.
این گفت‌وگوها اگرچه حول محور خاطرات سیاسی و علمی دکتر آشتیانی تنظیم شده و هر فصل آن به یکی از مقاطع و مراحل فعالیت او در احزاب و تشکل‌های سیاسی و نیز تحصیل در دانشگاه‌های ایران و خارج اختصاص دارد، اما به تأملات نظری و تجربیات اجتماعی او از ایران و آلمان نیز می‌پردازد.
از جمله این مسائل، خاطرات فعالیت در سازمان جوانان حزب توده ایران، انشعاب خلیل ملکی، ملی شدن نفت و کودتای ۲۵ و ۲۸ مرداد، فدراسیون دانشجویان ایرانی در آلمان و کنفدراسیون اروپایی دانشجویان ایرانی، سازمان جوانان سوسیالیست آلمانی و حزب کمونیست آلمان است که به همراه خاطرات پیروزی انقلاب، داده‌ها و تحلیل‌های جالبی از دوران پیش از انقلاب ارائه می‌دهد. ماجرای زندان و اخراج از دانشگاه در دوران پس از انقلاب و باقی ماندن او در ایران هم که موضوع دو فصل از کتاب است، برای مخاطبان کتاب تازگی دارد.
مهم‌ترین تفاوت این کتاب با دیگر کتب تاریخ شفاهی ایران پیش و پس از انقلاب را می‌توان توجه عمده به مسئله اندیشه و به‌ویژه نهاد دانشگاه دانست که از همان فصل نخست با مرور تحلیلی تحصیلات آشتیانی در دانشسرای عالی تهران – به‌عنوان دانشجوی رتبه اول و حائز بورسیه ادامه تحصیل در خارج این دانشگاه که در آن زمان دانشکده ادبیات دانشگاه تهران هم به حساب می‌آمد – محل توجه قرار می‌گیرد و با بررسی خاطرات و تأملات درباره‌ی ساختار دانشگاهی فرانسه و آلمان و نیز تلاش‌های او برای تعامل با صاحب‌نظران دانشجویی و حزبی چپ آلمان و نیز مسافرت غیرقانونی او به مجارستان برای دیدار با گئورگ لوکاچ، فیلسوف برجسته مارکسیست، ادامه می‌یابد.
در بازگشت به ایران هم تجربه تدریس در دانشگاه‌های مختلف پیش و پس از انقلاب و نیز وضعیت فلسفه و علوم اجتماعی موضوع پرسش است؛ به‌ویژه «جامعه‌شناسی تاریخی» و جامعه‌شناسی شناخت» که آشتیانی را می‌توان موسس و مهم‌ترین چهره این شاخه‌ی مهم نظری در ایران دانست. همچنین، تأمل درباره علل رخداد انقلاب و نیز فصل پایانی درباره بررسی وضعیت کنونی اندیشه و جامعه ایران که با پرسشی درباره آرزوها و آرمان‌های این متفکر ۸۸ ساله برای آینده‌ی ایران به پایان می‌رسد.
کتاب «پرسیدن و جنگیدن» که اولین جلد از «پروژه‌ی تاریخ شفاهی دانشگاه در ایران» با ایده و اجرای رضا نساجی است، با پیش‌درآمدی از منوچهر آشتیانی و درآمدی از نویسنده، در دوازده فصل تدوین شده و به‌همراه یک مقاله از دوران تحصیل در آلمان و فعالیت در کنفدراسیون و نیز عکس‌ها و اسناد در ۵۲۴ صفحه با بهای ۵۰هزار تومان به چاپ رسیده است.
نظر شما