خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب: در بررسی بی بی سی، ایران اینترنشنال، صدای آمریکا و صدای فردا اساساً آنچه درباره مراسم پیاده روی اربعین امسال توسط این رسانه‌ها انعکاس داده شد اخباری با تیترهای «دو روز قبل از مراسم اربعین؛ مرگ ۷۷ شهروند ایرانی در عراق تائید شد»، «۷۷ نفر از زائران اربعین جان باختند»، «اربعین، باز شدن مرز خسروی در سایه ناآرامی‌های عراق»، «۷۷ زائر ایرانی اربعین جان خود را از دست دادند»، «ورود به جهنم ممنوع!»، «بازگشت بخشی از زائران ایرانی اربعین به دلیل کمبود آب و وسیله نقلیه»، «۴۹ زائر ایرانی مراسم اربعین در عراق جان خود را از دست داده‌اند» و «دست‌کم ۱۰۰ ایرانی طی پیاده‌روی اربعین امسال در خاک عراق جان باختند» بود که همه مطالب در جهت بازنمایی ناامنی و وضعیت نابسامان این مراسم است.
یکی از ریشه‌های بازنمایی غیرواقعی پنهان کردن واقعیات است. حقایق همیشه با تحریف کردن به دروغ مبدل نمی‌شوند، بلکه خیلی از برخوردهای حذفی دروغی بزرگ است که سانسور نیز یکی از انواع آن است. هرچند که مشهور است که می‌گویند نباید از دشمن انتظار داشته باشیم برای ما قرآن بخواند اما آنچه همواره باید در نظر داشته باشیم این است که برخلاف آنچه ما فکر می‌کنیم رسانه‌ها آیینه‌ای نیستند که دنیا را بازتاب دهند. آنها اخبار را شکل می‌دهند و بنا بر شرایط تنها بخش‌هایی از واقعیت را منعکس می‌کنند یا گاهاً اطلاعات ساختگی خود را با استفاده از تکنیک‌های مختلف به عنوان واقعیت به افکار عمومی تزریق می‌کنند.
بنابراین مخاطبان باید بدانند رسانه‌ها همچون آینه برای انعکاس واقعیت عمل نمی‌کنند؛ بلکه آنها بر ساخت اجتماعی واقعیت تأثیر می‌گذارند. بر این اساس، بازنمایی، ساخت رسانه‌ییِ واقعیت است. بازنمایی نه انعکاس و بازتاب معنای پدیده‌ها در جهان خارج، که تولید و ساخت معنا بر اساس چارچوب‌های مفهومی و گفتمانی است؛ بنابراین بازنمایی رسانه‌یی معناسازیِ بی‌طرف نیست؛ چراکه هرگونه بازنمایی ریشه در گفتمان و ایدئولوژی‌ای دارد که از آن منظر بازنمایی صورت می‌گیرد. اینجا بازنمایی چهار رسانه نام برده شده کاملاً متأثر از گفتنمان، ایدئولوژی و اقتصاد آنهاست.
*. معصومه نصیری
نظر شما