به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، چهارمین نشست «از آموزش عالی کلاسیک به آموزش عالی الکترونیکی» برگزار شد.
سید حسین سراج زاده، رئیس انجمن جامعه شناسی ایران دراین نشست در سخنانی با اشاره به تبعات گسترده پاندمی کرونا در محدود کردن بسیاری از فعالیت‌ها در حوزه‌های مختلف اقتصادی و آموزشی و اجتماعی و هنری و … اظهار داشت: خوشبختانه اطلاعات حاصل از دانش پزشکی و امکانات حاصل از انقلاب فناوری از تعطیلی کامل بسیاری از فعالیت‌ها از جمله آموزش جلوگیری کرده است.
وی ادامه داد: مطمئناً اگر چند دهه قبل با این مشکل مواجه می‌شدیم، تبعات ناگوار این بحران بسیار گسترده‌تر بود. حرکت به سمت آموزش مجازی در دانشگاه‌های ما با وجود قدمت حدوداً یک دهه‌ای طرح آن در کشور، اختیاری نبوده ولی به هر حال کرونا این فرصت را به ما داد که به سرعت از این ظرفیت و امکان جدید استفاده کنیم و کمک کرد که روند آموزش در دانشگاه‌های ما به هر ترتیب ادامه پیدا کند.
رئیس انجمن جامعه شناسی ایران افزود: چشم انداز روشنی از این که کی به شرایط عادی برمی‌گردیم وجود ندارد اما بالاخره از این دوران گذر خواهیم کرد. سئوال اینجاست که آیا پس از بازگشت به شرایط عادی هم آموزش مجازی کماکان جزء مهمی از آموزش دانشگاهی ما خواهد بود و یا جایگزین آموزش حضوری خواهد شد؟
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی در ادامه به تبیین برخی از پیامدهای آموزشی، فرهنگی و اجتماعی آموزش مجازی در داخل و خارج دانشگاه پرداخت و گفت: با تعطیلی آموزش‌های حضوری و الکترونیکی شدن دانشگاه‌ها ارتباطات گرم و زنده‌ای که در فضای دانشگاه‌ها بود، جای خود را به ارتباطات سرد داده است. این در حالی است که صمیمیت و گرمی در ارتباط استاد و دانشجویان از گذشته با توده‌ای شدن آموزش عالی تا حد زیادی از بین رفته بود.
ارتباطات گرم و حضوری در دانشگاه که در محیط بیرون ادامه پیدا می‌کرد روی آینده تحصیلی و شغلی و … دانشجویان هم تأثیر زیادی داشت که می‌توان با ارتباط تصویری و خلاقیت‌هایی در فضای مجازی تا حدی این ارتباط گرم را ایجاد کرد.
به گفته سراج زاده یکی دیگر از تأثیرات آموزش مجازی کم رنگ شدن نقش تربیتی استاد است که در ارتباط زنده استاد و دانشجویان نمود دارد. از طرف دیگر، کارکرد نهادهای فرهنگی دانشگاه هم در فضای مجازی زیرسئوال می‌رود و مشخص نیست که برنامه‌های فرهنگی‌ای که در جهت بازتولید ارزش‌های مورد تأیید نظام سیاسی در دانشگاه‌ها اجرا می‌شدند در فضای مجازی تا چه حد قابلیت اجرا دارد.
رئیس انجمن جامعه شناسی ایران تصریح کرد: با غیرحضوری شدن دانشگاه‌ها، نقش آن‌ها در عام‌گرایی فرهنگی و همزیستی مسالمت‌آمیز دانشجویان که با زمینه‌های فرهنگی مختلف در فضای دانشگاه ارتباط و تعامل مستمر داشتند کم‌رنگ شده و به نوعی با تقویت خاص‌گرایی‌ها مواجه می‌شویم.
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی همچنین ابراز نگرانی کرد که با توجه به مهارت کمتر استادان سالمند و پیشکسوت برای حضور مؤثر در فضای مجازی، اثرگذاری آن‌ها در فضای آموزشی کشور هم تضعیف شود.
سراج زاده در عین حال کاهش فاصله مرکز– پیرامون، دموکراتیک‌تر کردن نظام آموزشی، صرفه‌جویی در زمان استادان و دانشجویان و رفع چارچوب‌ها و مداخلات محدودکننده جریان‌های مسئول و غیرمسئول در برابر تعاملات و فعالیت‌های دانشجویی را از جمله مزایای متعدد آموزش‌های الکترونیکی عنوان کرد که باید در کنار پیامدهای منفی جایگزینی این نوع آموزشی موردنظر تصمیم‌سازان نظام آموزش عالی کشور قرار گیرد.
وی با تأکید بر این که نباید اجازه داد آموزش‌های آفلاین که صورت ناقصی از آموزش الکترونیکی است جای ارتباطات زنده‌تر در فضای مجازی را بگیرد تصریح کرد: با همه نگرانی‌های موجود نباید فراموش کرد که دانشگاه نهایتاً پدیده‌ای زنده و ارگانیک است که عوض شدن هر کدام از نقش‌ها و مسئولیت‌های آن به اجبار کرونا یا عوامل دیگر نمی‌تواند ماهیتاً مفهوم دانشگاه را عوض کند.
نظر شما