۱۸ بهمن ۱۴۰۰، ۱۵:۰۸

رئیس ISC خبر داد:

ایجاد پایگاه جامع میراث مکتوب علوم و فنون با هدف حفظ دانش مکتوب

ایجاد پایگاه جامع میراث مکتوب علوم و فنون با هدف حفظ دانش مکتوب

رئیس موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) از رونمایی از سامانه پایگاه جامع میراث مکتوب علوم و فنون با هدف سازماندهی دانش مکتوب داخلی و منطقه‌ای در حوزه علوم و فنون ایران خبر داد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC)، پایگاه جامع میراث مکتوب علوم و فنون در مرکز اطلاع‌رسانی علوم و فناوری با حضور دکتر پیمان صالحی معاون پژوهشی وزارت علوم، دکتر محسن شریفی مدیرکل دفتر برنامه ریزی و سیاست گذاری امور پژوهشی وزارت علوم و دکتر محمدجواد دهقانی رئیس موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) امروز ۱۸ بهمن ۱۴۰۰ رونمایی شد.

دکتر محمدجواد دهقانی رئیس موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC)، با تبریک ایام الله دهه مبارک فجر انقلاب اسلامی گفت: نسخه‌های خطی بخش مهمی از میراث مکتوب اسلام و ایران به شمار می‌آیند.

وی افزود: مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری (رایسست) در راستای تحقق اهداف متعالی و انجام رسالت خود در حمایت از آموزش و پژوهش و ایجاد دسترسی به جامع‌ترین منابع اطلاعاتی چندزبانه علمی و فنی در سطح ایران و منطقه، و همچنین گزینش، تهیه و سازماندهی دانش مکتوب داخلی و منطقه‌ای در حوزه علوم و فنون در ایران، در حدود سال ۱۳۸۲ اقدام به خریداری مجموعه میکروفیش‌های مربوط به نسخ خطی موجود در کتابخانه بریتانیا کرده است.

دهقانی افزود: مجموعه نسخ خطی عربی کتابخانه بریتانیا طبق توضیحات ارائه‌شده در «راهنمای موضوعی نسخ خطی عربی در کتابخانه بریتانیا» در سطح جهان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و بهترین مجموعه‌ها در اروپا و آمریکای شمالی مشهور است.

رئیس ISC اظهار داشت: گنجینه‌های متعدد و منحصربه‌فردی که در آن موجود است و وسعت دامنه موضوعی آن، این مجموعه را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مجموعه‌های میراث مکتوب در حوزه علوم، فرهنگ و تمدن اسلام و ایران در جهان مطرح کرده است. این مجموعه شامل حدود ۱۴ هزار عنوان نسخه خطی (حدود ۴۶ هزار میکروفیش، بیش از چهار و نیم میلیون صفحه) در ۴۰ حوزه موضوعی در زمینه‌های علوم و فنون، علوم انسانی، معارف اسلامی است.

وی گفت: طراحی «پایگاه جامع میراث مکتوب علوم و فنون» در مرکز منطقه‌ای از سال ۱۳۹۹ و در ابتدا با دیجیتال‌سازی مجموعه میکروفیش‌های نسخ خطی عربی خریداری‌شده از کتابخانه بریتانیا آغاز شد.

دهقانی گفت: چشم‌انداز طراحی این پایگاه و دغدغه اصلی آن، نه صرفاً دیجیتال‌سازی و نمایش منابع میراث مکتوب، بلکه احیای این منابع و بازنمون محتوای غنی و اصیل آن‌ها به‌منظور کاربرد مؤثر در بدنه آموزشی و پژوهشی کشور و همچنین استناد به این منابع ارزشمند توسط پژوهشگران در کنار سایر منابع اطلاعاتی کنونی، از طریق ایجاد شبکه جامع اطلاعات نسخ خطی است.

وی افزود: برای طراحی این پایگاه، در گام اول با توجه به تعلق این پایگاه به «مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری»، حوزه‌های علوم و فنون، شامل پزشکی، نجوم، ریاضیات، جغرافیا، علوم غریبه، دایره‌المعارف‌ها، و جُنگ‌ها برای فهرست‌نویسی و دروندهی اطلاعات در نظر گرفته شد که البته در فاز تکمیلی طرح، سایر منابع علوم و فنون نیز مبتنی بر دانش‌شناسی تحلیلی به این پایگاه افزوده خواهد شد و مجموعه موجود نیز از طریق همکاری و ارتباط با سایر مراکز ذیربط گسترش خواهد یافت.

رئیس ISC ادامه داد: فرآیند طراحی پایگاه با شناسایی بالغ بر ۷۰ عنصر فراداده‌ای برای توصیف و بازنمون نسخ خطی، با همکاری کارشناس نسخ خطی انجام شد تا بتواند بیشترین اطلاعات مفید را در مورد هر نسخه در اختیار کاربران قرار دهد.

وی گفت: طراحی این پایگاه در هفت مرحله شامل «شناسایی و سازماندهی میکروفیش‌های نسخ خطی، شناسایی عناصر فراداده‌ای برای توصیف نسخ خطی، شناسایی نرم‌افزار مناسب و طراحی پایگاه، دیجیتال‌سازی مجموعه میکروفیش‌ها، مستندسازی و فهرست‌نویسی نسخ خطی، ورود اطلاعات نسخ خطی در پایگاه، و ویرایش اطلاعات واردشده در پایگاه» انجام شد.

دهقانی ادامه داد: این طرح، دستاوردهای ارزشمندی همچون ایجاد بانک اطلاعاتی نسخ خطی، تجهیز و راه‌اندازی واحد نسخ خطی در مرکز منطقه‌ای، ایجاد زمینه‌های همکاری با سایر مراکز نسخ خطی در کشور، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و آموزش نیروی انسانی در حوزه نسخ خطی را به همراه داشت.

رئیس ISC گفت: طراحی این پایگاه و دسترس‌پذیر کردن مجموعه ارزشمند نسخ خطی کتابخانه بریتانیا و سایر منابع علمی و فنی اصیل که در حال افزوده شدن به مجموعه موجود است، می‌تواند جایگاه مرکز منطقه‌ای را برای دسترسی کاربران به مجموعه میراث مکتوب در سطح ایران و منطقه افزایش داده و نقش بسزایی در توسعه دامنه فعالیت‌ها و خدمات مرکز منطقه‌ای و گسترش پوشش منابع اطلاعاتی آن داشته باشد.

وی گفت: این پایگاه علاوه بر ارائه خدمات به گروه‌های مختلف کاربران، با فراهم کردن دسترسی برخط به متن کامل نسخ خطی می‌تواند به‌عنوان پشتوانه‌ای آموزشی و پژوهشی برای مراکز علمی و پژوهشگران کشور مورد استفاده قرار گیرد. این پایگاه هم اکنون از طریق آدرسhttp://search.ricest.ac.ir در دسترس عموم قرار دارد.

در ادامه این جلسه دکتر پیمان صالحی معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ضمن تبریک ایام خجسته دهه فجر گفت: در وزارت علوم استراتژی هایی همچون مرجعیت علمی و دیپلماسی علم و فناوری جهت پیشبرد هرچه بیشتر اهداف مطرح است.

وی افزود: احیا، گردآوری، ساماندهی و طبقه بندی این میراث مکتوب بسیار کار ارزشمندی است که توسط این سازمان انجام شده است. همچنین در دسترس بودن این مستندات برای پژوهشگران داخلی و خارجی بسیار اهمیت زیادی دارد. امید است این طرح ها در فازهای بعدی ارتقا یابد تا گنجینه ای از این نسخ را داشته باشیم.

کد خبر 5419252

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha