به گزارش خبرگزاری مهر، اسفندیار رحیم مشایی در گفتگو با روزنامه "هندو" گفت: نقطه ای که ایران بایستی گاز را به هند تحویل دهد مهمترین موضوع مطروحه از سوی دهلی بود. رئیس جمهور با تحویل گاز در مرز هند با پاکستان موافقت کرده است.
وی افزود که ایران اکنون منتظر پاسخ سریع هند است تا دور نوینی از مذاکرات سه جانبه بین ایران، پاکستان و هند به منظور نهائی سازی این طرح هر چه زودتر آغاز شود. طرف هندی تمایل خود را نسبت به تعقیب این موضوع اعلام کرده ولی تهیه چارچوبی برای تسریع و نهائی سازی فوری این طرح حائز اهمیت زیاد است. وی همچنین در مورد تمایل ایران نسبت به تداوم خط لوله گاز ایران-پاکستان-هند به چین ترجیحاً از طریق خاک هند صحبت کرد.
سؤال: هر چند که اهمیت خط لوله گاز ایران-پاکستان-هند برای رفع نیاز روزافزون هند به انرژی مشهود است، دهلی نگرانیهائی را در مورد امنیت این خط لوله مطرح کرده است. همچنین در هند گفته می شود که ایران می تواند مسئولیت تحویل گاز را در مرز پاکستان و هند به منظور تقویت اعتماد سازی به عهده بگیرد. برخی از این نگرانیها در یک سند غیررسمی که در طول دیدار 29 آوریل رئیس جمهور محمود احمدی نژاد به طرف ایرانی تسلیم گردید مطرح شده اند. چه پیشرفتی در بررسی این موضوعات تا کنون حاصل شده است؟
جواب: ایران خط لوله گاز ایران-پاکستان-هند را به عنوان یک طرح سه جانبه تلقی می کند که اهمیت اصلی آن در توان بالقوه آن در بهبود رابطه ایران با پاکستان و نیز هند نهفته است. ما به این طرح نه تنها بخاطر ابعاد اقتصادی بلکه جنبه های سیاسی و راهبردی آن اهمیت قائل هستیم. پیشرفت در مورد این طرح در مرحله نخست زمانی که صدور گاز ایران به پاکستان مد نظر بود تا حدودی کند بوده، اما رئیس جمهور ایران بر ضرورت گسترش رابطه ایران با هند تأکید داشته و تصمیم گرفته شد تا این طرح به شکل سه جانبه دنبال شود. در نتیجه کمیته ای متشکل از نمایندگان وزیر خارجه و وزیر نفت تشکیل گردید. من بدنبال تصمیم مستقیم رئیس جمهور به عنوان رئیس این کمیته منصوب شدم. تا کنون چندین نشست در سطح کارشناسان تشکیل یافته و پیشرفت خوبی حاصل شده است.
رئیس جمهور ایران حدود سه ماه پیش از هند و پاکستان دیدن کرد. وی، در طول اقامت خود، تعهد ایران را نسبت به شکل سه جانبه این طرح تکرار کرد. این طرح می تواند یک ترتیب چهار جانبه از طریق مشارکت نه تنها پاکستان و هند بلکه چین در مراحل بعدی باشد. در طول دیدار دکتر احمدی نژاد از هند تصمیم گرفته شد که اگر دهلی در رابطه با پاکستان مشکل داشته باشد ایران می تواند اینگونه موضوعات را اول با پاکستان و سپس با هند رفع کند. در طول این دیدار، "پراتیبها پاتیل" رئیس جمهور، مانموهان سینگ، نخست وزیر و مورلی دئورا، وزیر نفت هند اعلام کردند که هند نیاز شدیدی به انرژی دارد و دهلی نو مشتاق نهائی سازی این طرح است.
در طول این دیدار رئیس جمهور هند نکاتی را پیشنهاد کرد که ایران بایستی آنها را مورد بررسی قرار دهد. اینها شامل سؤالاتی در مورد منبع گاز، امنیت خط لوله از طریق پاکستان و امکان مشارکت شرکتهای هندی در یک شرکت مشترک، مخصوصاً در پاکستان است.
رئیس جمهور ایران بعد از بازگشت از این دیدار گفت که این موضوع بایستی در سطح کارشناسان در یک چارچوب زمانی 45 روزه نهائی گردد. متعاقباً یک کمیته دیگر کارشناسان تشگیل گردید که همه مسائل مطروحه از سوی طرف هندی را بررسی کرد. نقطه ای که ایران بایستی گاز را به هند تحویل دهد مهمترین نکته در میان این موضوعات بود.
رئیس جمهور ایران توافق نمود که گاز ایران در مرز هند با پاکستان تحویل هند داده شود. موضوع دوم منبع ارسال گاز بود. این منبع مشخص شده و این اطلاعات نیز ابلاغ شده است. جزئیات بیشتر در مورد نهائی سازی طرح سه جانبه ایران-پاکستان-هند بایستی مورد مذاکره قرار گیرند. ما منتظریم که مقامات و دولت هند تمایل خود را برای برگزاری نشستهای سه جانبه اعلام کنند.
سؤال: آیا پاکستان نسبت به تصمیم ایران مبنی بر تحویل گاز در مرز هند و امکان سرمایه گذاری هند در پاکستان معترض است؟
جواب: به نظر می رسد که نسبت به تحویل گاز در مرز هند اعتراض ندارد. ولی آنان خواهان انجام مذاکرات بیشتر در سطح کارشناسان هستند. تا کنون پاکستان آماده انجام مذاکرات بیشتر است. پاکستان منتظر است که دولت و مقامات هندی تمایل خود را نسبت به انجام مذاکرات سه جانبه بیشتر اعلام کنند.
سؤال: انجام مذاکرات سه جانبه برای پیشبرد این طرح به مرحله بعدی تا چه حد ممکن است؟
جواب: طرف هندی گفته که خواهان تعقیب این طرح است ولی تهیه یک جدول زمانی برای تسریع و نهائی سازی فوری این طرح بسیار مهم است. ما معتقدیم که مذاکرات ایران با پاکستان به اطلاع هند رسانده شده، بنابراین هند کاملاً در صحنه حضور دارد.
تا کنون پاسخی از سوی طرف هند دریافت نشده است و اگر پاسخی از سوی هند دریافت نشود این طرح بطور دوجانبه با پاکستان دنبال و نهائی خواهد شد. با این حال دربها برای ورود طرف هندی به این طرح در هر مرحله یا هر زمان مناسب برای این کشور باز نگاه داشته خواهد شد. از آنجا که این طرح در طول بیش از 12 سال تحت بررسی بوده و تا کنون نهائی نشده ما واقعاً مشتاق تسریع این طرح هستیم.
سؤال: آیا می توانید اظهارات خود را در مورد ادامه خط لوله به چین تشریح کنید؟
جواب: ما بدنبال صدور گاز به چین از طریق هند هستیم. بهتر است که هند این فرصت را از دست ندهد چون تحقق این طرح، هند را در موقعیتی برای کسب هزینه ترانزیت قرار خواهد داد. همچنین فرصتی را برای ایجاد فرصتهای شغلی بیشتر و نیز افزایش سرمایه گذاری در هند فراهم خواهد ساخت. بنابراین بهتر است که هند مذاکرات را هر چه زودتر به پایان رسانده و به سوی مرحله بعدی حرکت کند. ولی اگر هند این موضوع را تسریع نکند و کمیته (در ایران) به نتیجه ای در مورد برای نهائی سازی این طرح با پاکستان برسد در آن صورت موضوع خط لوله از پاکستان به چین مطرح خواهد شد. تحت چنین وضعیتی هند فرصت لازم را برای کسب حقوق عبور از دست خواهد داد.
سؤال: آیا موضوع امکان ادامه این خط لوله به چین به اطلاع این کشور رسانده و با آن در این خصوص صحبت شده است؟
جواب: هیچگونه مذاکره ای با چین صورت نگرفته ولی امکان تحقق این امر مدتها پیش به چین اطلاع داده شده است. ما مشارکت چین را عمداً به تأخیر می اندازیم چون منتظریم که طرف هندی موضوع را نهائی کند.
سؤال: گزارشاتی وجود داشته اند حاکی از اینکه هند اکنون، بعد از انجام مذاکرات شدید، قادر به دریافت گاز به قیمت 68/5 دلار در ازای هر یک میلیون واحد انگلیسی حرارت (million British Thermal Unit) خواهد شد. این رقم شامل مبلغ دریافتی توسط ایران و هزینه عبور و انتقال قابل پرداخت به پاکستان می شود. ما تا چه حدی در مورد قیمتها پیشرفت کرده ایم؟
جواب: قیمتها موضوع بزرگی نیست و بایستی بزودی حل و فصل شود. ما در مورد آن به توافق خواهیم رسید. از آنجا که صدور گاز یک موضوع دراز مدت می باشد آن بایستی مطابق قیمت بازار اصلاح شود. موضوع نهائی سازی این طرح و نه قیمت است. خط لوله گاز ایران-پاکستان-هند یک طرح بسیار مهم است و فواید اقتصادی و راهبردی برای سه کشور خواهد داشت. بطور طبیعی ما دارای دشمنانی هستیم.
سوال: آیا مذاکراتی در مورد اصلاح مسیر خط لوله به منظور کاهش هر چه بیشتر خطرات این طرح با توجه به ناآرامی در بلوچستان پاکستان صورت گرفته است ؟
جواب: همه اینها به تعهد سه کشور بستگی دارد. این موضوعات فنی و اقتصادی هستند که به انجام مذاکرات سه جانبه بیشتر نیاز دارند. هدف اصلی این کمیته (در ایران) ترغیب هند و کمک به این کشور در مشارکت فعالانه در این طرح سه جانبه می باشد. دولت ایران بر نقش و مشارکت فعالانه هند تأکید کرده است. بطور کلی، ما از عملکرد هند در گذشته راضی نیستیم. با اینحال، ما امیدواریم که وضعیت بعد از دیدار رئیس جمهور احمدی نژاد از هند و مذاکرات وزیر نفت ایران با همتای هندی خود بهبود یابد.
نظر شما