به گزارش خبرنگار مهر در سنندج، استان کردستان را باید پایتخت گردشگری روستایی در کشور معرفی کرد چرا که این استان ظرفیت و پتانسیل دست یافتن به این جایگاه را دارد و این مهم را می توان در وجود روستاهای شگفت انگیز با معماری خاص بومی و حفظ ویژگی های محلی به عینه مشاهده کرد.
در کنار زیبایی های منحصر به فرد طبیعی و وجود آثار بی شمار تاریخی و باستانی، ظرفیت های گردشگری در مناطق روستایی از دیگر پتانسیل های استان کردستان به شمار می رود که هر چند تاکنون اقدامات قابل توجهی برای معرفی این ویژگی ها صورت نگرفته است ولی به دلیل علاقه مسافرن و گردشگران ورودی به کردستان، سفر به روستاهای شگفت انگیز هم به بخشی از برنامه های مسافرتی آنها تبدیل شده است.
برگزاری آئین های قدیمی و سنتی، پوشش محلی و بومی مردم، مهمان نوازی، معماری خاص منطقه با بهره گیری از مصالح موجود در محل، طبیعت بکر و زیبا از جمله ویژگی های منحصر به فردی است که در بسیاری از روستاهای استان کردستان به چشم می خورد و باعث شده است تا آوازه شماری از روستاهای این استان علاوه بر داخل کشور به خارج از مرزهای جمهوری اسلامی ایران نیز نفوذ کرده و به گوش گردشگران برسد.
در حالی که شمار زیادی از مردم کشور، گردشگری روستایی در استان کردستان را تنها با یک یا دو نام از جمله اورامان تخت و پالنگان می شناسند ولی در استان کردستان بیش از 50 روستای زیبا وجود دارد که جذابیت های ویژه را برای مسافرین و گردشگران فراهم می کند.
با توجه به شرایط جغرافیایی و همچنین وجود کوه های بلند در مناطق غربی استان کردستان، بخش زیادی از روستاهای جالب این استان در شهرستان های سنندج، کامیاران، مریوان، سروآباد و بانه واقع شده است، هر چند که باید به این نکته هم اشاره کرد در مناطق شرقی استان کردستان نیز روستاهای تاریخی با سابقه چند هزار ساله هم وجود دارد و در بخشی از روستاهای این منطقه از استان هم زیبایی های بسیاری برای بازدید به چشم می خورد.
اورامان روستایی شگفت انگیز با مراسم های خاص
معماری خاص و برگرفته از شرایط منطقه، وجود مراسم و آئین ویژه پیر شالیار که هر ساله در دو نوبت و در فصل های بهار و زمستان اجرا می شود، فرهنگ غنی، پوشش محلی مردم ساکن در این منطقه در کنار سایر موارد از جمله ویژگی های است که نام اورامان را به آوازه ای جهانی رسانده است.
در میان جاده های پر پیچ و خم و بعد از پشت سر گذاشتن راهی بس طولانی و طی مسیری طاقت فرسا قدم به منطقه ای می نهی که اسم آن را اورامات تخت نهاده اند، عنوانی که به هیچ وجه بیانگر وضعیت منطقه نیست، چرا که این منطقه نه تنها تخت نیست بلکه با شیبی تند و وجود کوه های بسیار بلند از هر بیننده ای پذیرایی می کند.
اورامان تخت روستایی از توابع بخش اورامان شهرستان سروآباد در استان کردستان است که در ۶۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان مریوان و ۱۷۰ کیلومتری سنندج (مرکز کردستان) واقع شده است.
روستای اورامان قدمتی دیرینه در تاریخ دارد و وجود آثار و بقایای آتشکده های فراوان در اطراف آن نشانگر این موضوع است که مردم این نواحی پیش از گرویدن به اسلا‌م زرتشتی بوده‌اند. این سرزمین در گذشته قلمرو فرمانروایان و سلا‌طین محلی بوده که با اقتدار بر آن حکمفرمایی می‌کردند به همین دلیل این روستا را اورامان تخت یعنی پایتخت یا مرکز سلطنت نامیده‌اند و به روایتی دیگر اورامان در گذشته های دور شهری پر جمعیت بوده که به عنوان مرکز حکومت اورامی ها در این منطقه استفاده می شده است.
وجود مقبره پیرشالیار در روستای اورامان تخت که هر ساله در دو نوبت خیل عظیمی از مردم سایر مناطق کشور را برای برگزاری مراسم عروسی پیر به این روستا می کشاند از ویژگی های ارزشمند روستای اورامان تخت است که مراسم عروسی پیر در آخرین چهارشنبه منتهی به 15 بهمن ماه برگزار و دیگر مراسم در آخرین چهارشنبه منتهی به 15 اردیبهشت برگزار می شود که مردم محلی آن را "کمسای" می نامند.
در کنار برگزاری مراسم پیرشالیار، معماری خاص و پلکانی روستای اورامان تخت از دیگر ویژگی های است که این روستا را به منطقه ای زیبا در کشور تبدیل کرده و به حق باید آن را هزار ماسوله کردستان نام نهاد.
تمامی خانه های روستای اورامان تنها با استفاده از سنگ و چوب ساخته شده و در دیوار منازل مسکونی سه تا چهار طبقه هیچ خبری از گل و سیمان نیست و مردان سخت کوش روستا از الهام از طبیعت منطقه که برگرفته از کوه های سخت و خشن است و با دستان هنرمند خود به این سنگ های بی جان زیبایی بخشیده و به شیوه ای کاملا دیدنی آنها را روی هم قرار داده اند و ضمن رعایت اصول مقاوم سازی خانه های سه تا چهار طبقه را بنا نهاده اند.
اورامان تخت با باغات سرسبز و زیبایش که به صورت پلکانی و در بافت مسکونی خانه‌ها و بعضا در اطراف روستا قرار گرفته‌اند یکی از مناطقی است که در تولید انار، انگور و گردو سرآمد استان کردستان به شمار می رود و بخشی از درآمد مردم روستا از این محل و بخشی هم از طریق بافت صنایع دستی تامین می شود.
اورامان تخت یکی از مناطق ویژه استان در بخش صنایع دستی است و به دلیل عدم دسترسی مردم به شهرها در سالیان گذشته، وجود صنایع دستی که امروز هم از آنها استفاده می شود در این منطقه رواج بیشتری داشته است و مهمترین صنایع دستی اهالی این روستا گیوه، فرنجی، نمد، قاشق و چنگال چوبی، جاجیم، سبد و پنجره‌های چوبی سنتی است.
پالنگان روستایی با معماری خاص و کتیبه ای تاریخی
در مسیر رودخانه سیروان و در حوزه شهرستان کامیاران روستایی دیگر واقع شده است که امروز در کنار نام اورامان تخت به شهره ای جهانی دست یافته و با توجه به وجود چشمه های زیبا و جوشان و همچنین وجود بقایای کتیبه ای تاریخی، به مکانی برای گردشگری تبدیل شده است.
روستای تاریخی پالنگان نه به دلیل معماری خاص منطقه که با استفاده از سنگ و گل ساخته شده، بلکه به دلیل وجود رودخانه خروشان و همیشه جاری تنگی ور و مردم مهمان نواز این منطقه به یکی از روستاهای شگفت انگیز استان تبدیل شده و هر ساله به ویژه در ایام تعطیلات پذیرای خیل زیادی از مهمانان و مسافرین نوروزی است.
روستای پالنگان و مناطق اطراف آن، از مراکز مهم استان کردستان در دوره سلجوقی به بعد بوده است و قلعه پالنگان که مجاور روستا و در بالای کوه قرار دارد بیانگر این مطلب است که با توجه به بقایای مساجد، منازل قدیمی و باغ های زیبای این روستا به نظر می رسد که شالوده اصلی آن به دوره سامانی هم باز می گردد.
روستای پالنگان افزون بر ۲۰ چشمه جوشان در دره تنگی ور دارد که آب زلال و خنک خود را به رودخانه تنگی ور می ریزند و آبشارهای حاصل از ریزش آب این چشمه‌ها بسیار دیدنی است و طی چند سال اخیر و با اجرای یک طرح پرورش ماهی، این روستا در کنار ویژگی های فرهنگی و گردشگری به یکی از قطب های اقتصادی در استان کردستان تبدیل شده است.
مردم ساکن در روستای پالنگان دارای فرهنگ و آدابی شبیه به روستای اورامان تخت هستند و زبان آنها اورامی و لباس و پوشاک خود را نیز در منطقه تهیه می کنند و دارای صنایع دستی ویژه و منحصر به فردی هستند هر چند که در طی سالیان اخیر و به دلیل نبود حمایت های لازم بخشی از این صنایع دستی فراموش شده و در مسیر نابودی قرار گرفته است.
روستاهای شگفت انگیزی که نامی از آنها در میان نیست
در کنار نام های پرآوازه روستاهای گردشگری در استان کردستان، باید به نام های همچون صلوات آباد و خسرو آباد در بیجار، هشمیز، سرهویه، تنگی سر، نوره، گلین، آویهنگ و شیان در شهرستان سنندج، دیوزناو، ژیوار و دله مرز در شهرستان سروآباد، آلون، نجنه و بوئین در شهرستان بانه و روستاهای منطقه سارال در شهرستان دیواندره به عنوان دیگر ظرفیت های مغفول مانده استان کردستان در حوزه گردشگری روستایی اشاره کرد.
روستای هشمیز در شهرستان سنندج
هر چند که در جریان سفرهای اول و دوم هیئت دولت اعتباراتی برای معرفی و تبدیل بیش از 25 روستای تاریخی استان کردستان به عنوان قطب های گردشگری مطرح و به تصویب رسید ولی متاسفانه علیرغم گذشت چندین سال، تاکنون اقدام قابل توجهی در این روستاها صورت نگرفته و می طلبد که مسئولان و مدیران استان اقدامی قابل توجه را برای بهره برداری از این ظرفیت های منحصر به فرد در دستور کار قرار دهند.
معرفی این جاذبه های گردشگری و همچنین تلاش برای احداث اماکن اقامتی و ساخت راه های ارتباطی و دسترسی به آنها از جمله نیازمندی های روستاهای استان کردستان است که می توان با این اقدامات زمینه را برای ورود هر چه بیشتر مسافر و گردشگری به استان فراهم کرد.
نظر شما