جشنواره «ققنوس» چتری حمایتی بر سر شاعران نیمایی‌سراست

در این یادداشت آمده است: بی‌تردید محدود کردن و منحصر دیدن کار بزرگ نیما، به تغییر در صورت شعر فارسی (کوتاه و بلند شدن مصراع ها و خارج کردن قافیه از جایگاه‌های قابل پیش بینی) تقلیل کوتاه نظرانۀ اندیشه و کار سترگ اوست که با غفلت کامل از نگرشی توأمان است که نظم تقارن های بیرونی را به نفع توازن های درونی اثر (هارمونی) بر هم زده است.

 

آنچه نیما در موضوع هماهنگی (و نه هم آهنگی) با استفاده از تشابه‌های تمثیلی در نقاشی و موسیقی (هارمونی – آرمونی) بیان کرد، از اجرای مونوتون ملودی تا آرانژمان و سرانجام پردازش سمفونیک ملودی، هستی شناسی و پشتوانۀ فلسفی و اندیشه ورزانۀ او را در نامه ها و یادداشت ها و از همه مهم تر در شعرهایش بازتاب می دهد.

 

با یک نگاه اجمالی به مجموعه شعرهای منتشر شده و نیز توجه به حال و هوای جشنواره‌های مستقل و یا رسمی شعر می‌توان دریافت که فضای عمومی شعر امروز ایران عمدتاً در اختیار دو حوزۀ «غزل» و «شعر سپید» قرار دارد و گویا معروف‌ترین و یا موفق‌ترین چهره‌های این هر دو عرصه امروزه اندیشه و نگاه نیما را در محتوا و نیز ساخت و بافت زبان پذیرفته‌اند، اما پیشنهادهای نیما در وجوه شکلی و دیگرگون کردن دو مؤلفۀ موسیقایی (وزن و قافیه) چندان مورد اقبالشان نیست.
 

جشنواره شعر نیمایی (ققنوس) که امسال انجمن شاعران ایران دومین دورۀ آن را برگزار می کند، نه می‌خواهد نگاه تقلیل‌گرایانه به کار بزرگ نیما را که در آغاز این نوشتار به آن اشاره رفت، دامن بزند و نه مایل است که پرچمی رویاروی عرصه‌های غزل و شعر سپید برافرازد. این تنها چتر حمایتی است بر سر شاعران نیمایی‌سرا که به تداوم اندیشه و نگاه نیما در پیوند با پیشنهادهای او برای شکل و صورت نیز می‌اندیشند.

 

در چند ماه اخیر توفیق داشتیم که با دوستان جوان در محل انجمن یک بار دیوان نیما را مرور کنیم. کار بزرگ روانشاد سیروس طاهباز را در گردآوری بس دشوار شعرهای نیما ارج می‌نهیم و به انتشارات نگاه نیز دست مریزاد می‌گوییم که امر مهمی را سامان داده‌اند. اما هنوز تا رسیدن به یک مجموعۀ کاملاً پیراسته و بی نقص از شعرهای نیما راه در پیش است.