پروفسور عبدالعزيز ساچادينا، استاد مطالعات اديان و اسلام دانشگاه ويرجينا آمريكا، در گفتگو با خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" درباره وضعيت اخلاق پزشكي در ايران اظهار داشت : مشكل اساسي اخلاق پزشكي و زيستي در ايران اين است كه تعريف و چارچوب مشخصي ندارد و آنچه كه تا به حال با نام اخلاق پزشكي و اخلاق زيستي ارائه شده بيشتر پيروي از مباحث غربي است.
پروفسور ساچادينا با تاكيد بر اين مطلب كه اخلاق زيستي كه ما درباره آن صحبت مي كنيم بر اساس اصول اسلامي تعيين نشده است ، گفت : اصول اخلاق پزشكي و زيستي در ايران با فرهنگ اسلامي و ايراني تطابقي ندارد و كوركورانه به اين موضوع پرداخته مي شود.
استاد دانشگاه ويرجينا ضمن اشاره به حضورش در چند همايشي كه درباره اخلاق زيستي در ايران تشكيل شده بود گفت : پزشكاني را ديدم كه اصولهاي چهارگانه غرب را براي خودشان به عنوان اصول مبنايي تعيين كردند، در حالي كه آن اصول متفاوت است و فرهنگ غرب با فرهنگ ايراني هماهنگي و سنخيتي ندارد.
پروفسور ساچادينا با تاكيد بر اين مطلب كه ما نيازمند تعريف كلي از چارچوب اخلاق زيستي و اخلاق پزشكي در ايران هستيم گفت : وقتي كه درباره اخلاق زيستي صحبت مي شود آن مسائل را با احكام شرعي مخلوط مي كنيم. اگر چه احكام شرعي به اين رشته مي تواند كمك كند. مثلاً احكام شرعي تعيين مي كند كه سقط جنين حرام يا حلال است و شبيه سازي جايز است يا خير ، اما با اين گونه نگرش، ما اصول اخلاقي را به آن صورتي كه لازم است بيان نكرديم.
وي در پاسخ به اين پرسش كه آيا امكان تدوين اصول اخلاق زيستي و پزشكي در ايران با توجه به ظرفيتهاي موجود مهيا هست، گفت : اگر بشود مستقلاً بحث هايي را در داخل ايران شروع كرد امكان آن وجود دارد. كارهايي كه انجام مي شود بيشتر كارهايي است كه در غرب صورت گرفته است و اين كارها به درد ما نمي خورد. شايد در برخي موارد كمك كننده باشد اما در بعضي جاها هم اين گونه نيست، چرا كه آنها جوابگوي فرهنگ خاص غرب هستند. ما بايد به فرهنگ خودمان توجه كنيم. مثلاً به چه دليل اجاره رحم را ممنوع مي كنيم و چه مشكلاتي براي زنان ما به وجود مي آورد؟ اينها بحثهايي است كه بايد در فرهنگ خودمان آنها را بيابيم و پاسخ دهيم.
وي تاكيد كرد : ما اكنون به فلسفه و فلسفه زيستي نياز داريم. فلسفه اخلاقي كه ما درباره آن صحبت مي كنيم فلسفه بايد و نبايدي است و اغلب دنبال اين هستيم كه چرا اين كار بايد يا نبايد انجام شود ، در حالي كه ما به استدلال نياز داريم و اين كار در ايران صورت نمي گيرد.
استاد دانشگاه ويرجينا آمريكا بيان داشت : اكنون اخلاق پزشكي در دانشگاه ويرجينا جزو رشته اديان است، چون اديان مختلف در اين مورد نظرهايي دارند. ما در ويرجينا، روش شناسي و درسهاي پايه اي و اساسي و بنيادين را براي دوره دكتري در اخلاق زيستي تدريس مي كنيم.
پروفسور ساچادينا افزود : در هيچ دانشگاه ايران يك درس معتبر در اخلاق زيستي ارائه نمي شود . ما به اصول و فرهنگ بومي توجه نداريم و به غربزدگي كوركورانه دچار شديم . به يونسكو مي گوييم هرچه را كه شما گفتيد ما آن را قبول داريم، در حالي كه ما اصولي داريم كه بايد از آنها براي حل مسائل استفاده كنيم .
استاد مطالعات اديان و اسلام دانشگاه ويرجينا آمريكا در پايان ضمن تاكيد بر اين مطلب كه در ايران اين موضوع اشتباه مطرح شده و ما راه را برعكس مي رويم گفت : در اين مسير خيلي هم اشتباه مي رويم و از همه بيشتر در اخلاق پزشكي اين اشتباه را نشان مي دهيم، در حالي كه در فرهنگ ايراني ارزشهايي وجود دارد كه مي توان به جهان ارائه كرد. اين فرهنگها مي تواند جهاني را رهبري كند اما همانطور مقلدانه مي رويم و مي گوييم ما هم اخلاق پزشكي داريم. اما مبناي آن اصول را مطرح نمي كنيم. در كشورهاي عربي هم اين گونه است.
نظر شما