به گزارش خبرنگار مهر، شایان فروزنده‌دل و مینا رزقی، پژوهشگر حوزه صنایع فرهنگی و از اعضای فعال این حوزه در مرکز آموزشی پژوهشی اندیشه آفرینان شریف هستند، آنها در مقاله‌ای با عنوان «دسته‌بندی اسباب‌بازی‌ها» درباره استانداردسازی، فروش، تولید و دیگر مقوله‌های مرتبط با اسباب‌بازی سخن گفته‌اند که در ادامه می‌آید:
دسته‌بندی اسباب‌بازی‌ها
در این مطلب به دسته‌بندی اسباب‌بازی بر اساس تحقیقات انجمن ملی اسباب‌بازی آمریکا (با ۱۰۰ سال سابقه فعالیت در حوزه پژوهش و تولید اسباب‌بازی) پرداخته شده است. اهمیت شناخت دسته‌بندی اسباب‌بازی در جهات مختلف نمایان است. از یک سو، عده‌ای خود را جدا از این دسته‌بندی می‌پندارند مانند تولیدکنندگان کیت‌های آموزشی، عده‌ای فعالیت خود را فراتر می‌پندارند مانند تولیدکنندگان بازی‌های فکری و عده‌ای نیز اسباب‌بازی‌ها را محدود به یک سری دسته‌بندی معدود مانند عروسک‌ها می‌پندارند. از سوی دیگر، زمانی که صحبت از استانداردسازی، فروش، تولید و کلیه مقوله‌های مرتبط با اسباب‌بازی می‌شود، داشتن تصویری شفاف و واضح از آن به ما کمک می‌کند تا دنیای اسباب‌بازی و دسته‌بندی‌هایش را بهتر بشناسیم، و در این راه شفاف‌تر قدم برداریم.
اسباب‌بازی‌های اکشن
۱-۱ اسباب‌بازی‌های اکشن فیگو، مجموعه بازی و لوازم جانبی
این اسباب‌بازی‌ها شامل اشکال نمادین هستند که یک الگوی بازی اکشن دارند. مجموعه‌ای از لوازم جانبی مانند لباس، ماشین‌ها، ابزارها، اسلحه و غیره در این فیگور اکشن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
۱-۲ اسباب‌بازی‌های نمایشی (به جز لباس)
اسباب‌بازی‌های نمایشی با پس زمینه اکشن یا مضمون عمومی شامل لوازم جانبی بازی در یک نقش خاص هستند.
اسباب‌بازی‌های هنری و کاردستی
۲-۱ گچ، مداد شمعی، ماژیک و مداد
شامل یکی از این موارد یا مجموعه‌ای از آنها است. (مانند جعبه مداد رنگی، سطل گچ).
۲-۲ ترکیبات قابل استفاده مجدد (به عنوان مثال، خاک رس، خمیر بازی، شن و غیره) و کیت‌ها
شامل هر ترکیب قابل استفاده مجدد و یا اقلامی است که می‌توانند حالت بگیرند و می‌توان آنها را به فرم خاصی تبدیل کرد. بعضی از آنها شامل خمیرهای بازی و شن‌های جادویی هستند. همچنین شامل کیت‌هایی است که برای نگهداری از این ترکیبات قابل استفاده مجدد طراحی شده‌اند.
۲-۳ کیت و لوازم طراحی- با قابلیت استفاده مجدد
شامل اسباب‌بازی‌های مورد استفاده برای طراحی است که قابلیت استفاده مجدد دارند یا لوازم جانبی اضافی آنها (به عنوان مثال، کاغذ اضافی). مثلاً بازی‌های رومیزی حاوی صفحه‌های طراحی با مهره، تابلوهای طراحی مغناطیسی و واحدهای طراحی الکترونیکی یا دیجیتالی. همچنین شامل مواردی است که روی اسباب‌بازی‌ها نصب می‌شوند یا اسباب‌بازی‌هایی که برای طراحی به رایانه یا تبلیت متصل می‌شوند.
۲-۴ کیت و لوازم طراحی- یکبار مصرف
شامل مواردی است که توسط یک کودک برای ایجاد طرح‌های هنری و مجسمه سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این موارد بسته‌های چند منظوره هستند و ممکن است حاوی منابع مورد نیاز برای ایجاد و انجام یک پروژه (به عنوان مثال، مداد رنگی، رنگ، نخ) باشند. معمولاً این کیت‌ها را می‌توان با ابزارهایی که به صورت جداگانه در بازار به فروش می‌رسد، شارژ کرد. همچنین شامل الیاف و مجموعه‌های رنگی می‌باشند.
اسباب‌بازی‌های جنگی
۳-۱ اسباب بازی‌های جنگی، مجموعه بازی، و لوازم جانبی
شامل اسباب بازی‌هایی هستند که دارای الگوی بازی اکشن (جنگی و مبارزه‌ای) هستند. این اسباب بازی‌ها معمولاً دارای فیگور بدنی کامل نیستند.
ساخت و ساز
۴-۱ مجموعه‌های خانه سازی و لوازم جانبی
این اقلام شامل بلوک‌های ساختنی هستند که به صورت جداگانه این امکان را می‌دهند تا به چندین روش روی هم سوار شوند. همچنین شامل لوازم جانبی هستند که همراه این مجموعه‌های ساخت و ساز ارائه می‌شود (مانند چرخ‌ها، فیگورهای کوچک و غیره). این اسباب بازی‌ها برای تمام گروه‌های سنی است و مانند بلوک‌های قدیمی که فقط مخصوص نوزادان و پیش دبستانی‌ها بود، نمی‌باشد.
اسباب‌بازی‌های کلکسیونی
۵-۱ کارت‌های بازی
این کارتها معمولاً همراه خود الگوی بازی خاصی ندارند و فقط برای جمع آوری و تهیه کلکسیون یا نوعی تجارت کودکانه طراحی شده‌اند.
۵-۲ اسباب‌بازی‌های تجاری کلکسیونی و لوازم جانبی
شامل اسباب‌بازی‌هایی هستند که توسط بچه‌ها جمع‌آوری می‌شود. این اسباب‌بازی‌ها می‌تواند شامل استیکرها، سر مدادی یا پاکن های خاص باشد.
لباس و پوشش
۶-۱ لباس‌های خاص و لوازم جانبی
شامل تمام آیتم‌های پوششی و لباس جشن‌های خاص است. همچنین می‌تواند شامل طراحی ناخن، گچ رنگ آمیزی مو و اکلیل و غیره باشد.
عروسک‌ها
۷-۱ عروسک‌های نمایشی و لوازم جانبی
این عروسک‌ها معمولاً برای بازی طراحی نشده است. این عروسک‌ها در هر سایزی می‌توانند باشند و عموماً شامل عروسک‌هایی با تم فشن و قیمت بالای ۱۰۰ دلار هستند که به صورت کلکسیونی از آنها نگهداری می‌شود.
۷-۲ عروسک‌های خانگی و لوازم جانبی
این عروسک‌ها در فروشگاه‌ها به صورت فراوان وجود دارند. این عروسک‌ها همراه با لوازم جانبی نیز به فروش می رسند که بیانگر زندگی واقعی هستند. در این دسته از عروسک‌ها، فشن یا غیروافعی جایی ندارد.
۷-۳ عروسک‌های استالیش و فشن، مجموعه‌های بازی و لوازم جانبی
این عروسک‌ها دارای مضمون فشن هستند. بازی اصلی طراحی شده برای این عروسک‌ها، فشن و مو است. لباس‌ها و لوازم جانبی با مضمون فشن نیز در این دسته قرار دارد.
۷-۴ عروسک‌های کوچک، فیگورهای مینی و لوازم جانبی
این عروسک‌ها نهایتاً ۴.۵ اینچ هستند و شامل فیگورهای انسانی یا غیر انسانی مانند گری دریایی، اسب شاخدار و هشت پا هستند.
۷-۵ عروسک‌های نوزاد و لوازم جانبی
این عروسک‌ها به صورت نوزاد، یا تازه به دنیا آمده است و بازی با آنها در نقش یک والد است که باید نیازهای آنها را برآورده سازد مانند غذا دادن، تعویض پوشک، لالایی خواندن و غیره. این اسباب بازی‌ها در انواع خیلی خاص وجود دارند مثلاً عروسک‌هایی که سخن می‌گویند، غذا می‌خورند و … / ابزارهای جانبی مانند کالسکه و صندلی ماشین نیز در این گروه قرار دارد.
اسباب‌بازی‌های آموزشی
۸-۱ سیستم‌های آموزشی الکترونیک (برای ۵ سال به بالا)
شامل اسباب بازهای یادگیری الکترونیکی مانند تبلت‌ها که برای ۵ سال به بالا طراحی شده است.
۸-۲ آموزش الکترونیک نوزاد
این اسباب بازی‌ها برای نوزادان تا سن ۳ سال طراحی می‌شوند.
۸-۳ آموزش الکترونیک پیش دبستانی
این اسباب بازی‌ها برای سن ۳ الی ۵ سال طراحی شده‌اند.
۸-۴ نقشه‌ها، کره جغرافیایی و غیره
شامل نقشه‌های جغرافیایی معمولی یا ویژه و کره‌های جغرافیایی است.
۸-۵ علمی
شامل تمام اسباب بازی‌هایی هستند که در مورد علم به بچه‌ها آموزش می‌دهند (مانند نجوم، شیمی، زمین شناسی، و غیره)
بازی‌ها و پازل‌ها
۹-۱ بازی فکری
این بازی‌ها شامل حل مسئله و به چالش کشیدن فکر است. می‌تواند شامل اشکال، رنگ‌ها، اعداد، حروف و مسائل عددی دو یا سه بعدی باشد.
۹-۲ بازی فکری کارتی-پایه‌ای
شامل بازی‌هایی است که به صورت گروهی یا به تنهایی انجام می‌شود. شامل کارت‌هایی که برای کلکسیون است نمی‌شود.
۹-۳ بازی فکری کارتی-استراتژیک
شامل کارت‌های استراتژیک است که شامل مراحل یک استراتژی است و می‌تواند بین بین چند نفر انجام شود. این کارتها معمولاً برای جمع آوری به صورت کلکسیونی هستند و یا شامل بازی خاصی نمی‌باشند.
۹-۴ بازی‌های دستی / الکترونیکی
شامل بازی‌های الکترونیکی هستند که با دست انجام می‌شوند دارای صفحه‌ی lcd هستند و طبیعتاً الکترونیکی هستند. بازی‌های که دسته بازی دارند اما شامل سیستم‌های بازی روی TV نمی‌باشند به این دسته تعلق ندارند، بلکه جز بازی‌های ویدویی هستند.
۹-۵ بازی-بزرگسالان
این بازی‌ها برای افراد بزرگ سال به دلیل پیچیدگی بازی طراحی شده‌اند. معمولاً برای ۱۶ سال به بالا هستند.
۹-۶ بازی-کودکان
این بازی‌ها برای کودکان بالای ۵ سال است.
۹-۷ بازی-خانوادگی
شامل صفحات جدول حروف و تاس هستند که برای خانواده طراحی شده‌اند مثل شطرنج و تخته نرد. همچنین شامل بازی‌های اکشن خانوادگی و برد گیم ها هستند.
۹-۸ بازی-سفری
شامل بازی‌های قابل حمل است که در سفر استفاده می‌شود. این بازی‌ها LCD ندارند و فقط به فرمت یک بازی است.
۹-۹ بازی و پازل‌های پیش دبستانی و نوزادان
این بازی‌های پازلی برای کودکان زیر ۵ سال طراحی شده‌اند.
۹-۱۰ بازی‌های کابلی
این بازی‌ها با کابل به صورت مستقیم به تلویزیون وصل می‌شوند مانند کابل USB برای بازی PS یا دیگر بازی‌های بصری. این بازی‌ها معمولاً دارای یک کنسول یا گیرنده ی پایه، دسته بازی، کنترل از راه دور هستند. این بازی‌ها فقط مضمون سرگرمی دارند.
۹-۱۱ پازل‌ها
این پازل‌ها برای بزرگسالان و کودکان بالای ۵ سال طراحی شده‌اند.
اسباب بازی‌های نوزادان
این اسباب بازی‌ها برای کودکان زیر ۳ سال طراحی شده است و شامل حمام، یادگیری الکترونیکی، موبایل‌ها، ورزشی و رورواک ها است.
اسباب بازی‌های متفرقه
اسباب بازی‌های طراحی هنری / شهری
شامل شخصیت‌های کلکسیونی و اسباب بازی‌های دیگر، اغلب بر اساس فرهنگ پاپ یا هنر مورد نظر برای نوجوانان و بزرگسالان است.
فعالیت‌های جادویی
شامل اسباب بازی‌هایی است که به شعبده بازی مربوط است.
خلاقانه
شامل اسباب بازی‌های ارزان قیمت است که برای بچه‌ها در تمام سنین طراحی شده است.
پروژکتورها / دوربین‌ها و لوازم جانبی
شامل اسباب بازی‌هایی است که به کودکان امکان می‌دهد تصاویری از شخصیت‌های مختلف را از طریق رول های پیش بینی شده مشاهده کنند. این شامل نقاشی نمی‌شود.
مذهبی
شامل اسباب‌بازی‌هایی است که تم یا مؤلفه مذهبی دارند.
مدل‌ها
شامل کیت‌هایی است که در آن کودک یک ماکت را با چسباندن قطعات مختلف در انواع مختلف تولید می‌کند.
اسباب بازی و آلات موسیقی
شامل ابزارهای کوچک و بزرگی هستند که کودک می‌تواند موزیک خود را بنوازد. همچنین شامل اسباب بازی‌های موسیقی برای کودکان ۵ ساله می‌شود.
اسباب بازی‌های فصلی در فضای باز
۱۸-۱ بنرها، بادبادک‌ها و بادکنک‌ها
شامل بنرها، بادبادک‌ها و بادکنک‌هایی است که برای استفاده در فضای باز طراحی شده‌اند.
۱۸-۲ محلول و دسته‌ی حباب سازی
شامل محلول‌ها و دسته‌های حباب سازی، و همچنین کیت‌های آنهاست.
۱۸-۳ ابزارهای باغبانی و کشاورزی
مواردی است که برای استفاده توسط کودکان طراحی شده است که شبیه چمن و مجموعه‌های باغبانی و استفاده واقعی از آنها است.
بازی‌های شهربازی
شامل تمام ابزارهای ورزشی در فضای باز، الکلنگ، سورسوره، جعبه‌های شن و ماسه، حوضچه اب و بسته‌های پیک نیک ساخته شده برای کودکان است. همچنین شامل پاسیو در فضای باز برای کودکان و مبلمان ساحلی است. برخی از این موارد را می‌توان در داخل خانه نیز استفاده کرد، مانند چادرهای ساحل و غیره
استخر، اسباب‌بازی و لوازم جانبی شن و ماسه و آب‌بازی
شامل استخرهای شنا بچه‌ها هستند که با فریم‌های فولادی ساخته نمی‌شوند، با هیچ پمپ و یا فیلتری فروخته نمی‌شوند و هزینه بالایی دارند تا ۱۵۰ دلار.. شامل تمام اسباب بازی‌های طراحی شده برای بازی در یک استخر یا در ساحل و همچنین اسباب بازی‌های مورد استفاده بیرون از خانه برای آب بازی است، مانند تیوپ، تخته شیرجه و تخته شنا، و غیره.
اسباب‌بازی‌های ورزشی
۲۱-۱ توپ، بازی و فعالیت ورزشی
شامل موارد مربوط به فعالیت‌های مربوط به ورزش و بازی‌هایی است که برای کودکان طراحی شده‌اند. تجهیزات ورزشی اسباب بازی و تمام توپ‌های ورزشی در این قسمت گنجانده شده است.
۲۱-۲ اسکیت / اسکوتر و اسکیت بورد
شامل همه اسکیت‌ها، اسکوتر (ایستاده) و اسکیت بردها برای کودکان است. این مورد ممکن است توسط کودک رانده شود یا یک موتور برای حرکت داشته باشد.
۲۱-۳ اسباب بازی‌های ورزشی زمستانی
شامل انواع اسباب بازی‌های ورزشی است که برای استفاده در برف طراحی شده‌اند.
سعی شده است تا در مقالات بعدی، در زمینه‌ی تولید، فروش و تنوع هر یک از دسته‌های فوق الذکر اطلاعات مکفی و جزئی‌تر در اختیارتان قرار گیرد.
***
پانوشت‌ها:
[*] Shayan.forouzandehdel@gmail.com
[†] rezghimina@gmail.com
***
منابع:
https://www.toyassociation.org/
http://siptc.ir/
نظر شما