به گزارش خبرنگار مهر، آئین سنگ‌زنی صدخرو، که در سال ۹۱ به عنوان میراث ناملموس ثبت ملی شده است، مربوط به روستای صدخرو از توابع شهرستان داورزن در غرب سبزوار است.
سنگ‌زنی به عنوان یکی از مجموعه روش‌های عزاداری، به شیوه‌ای گفته می‌شود که اجراکنندگان این مراسم در حین خواندن مرثیه در سوگ امام حسین (ع) همراه با ریتم خاص نوحه، با زدن دو تکه چوب دایره‌ای شکل به یکدیگر همراه با حرکت‌های همگون و ریتمیک به عزاداری می‌پردازند. مشابه این آئین، در اقصی نقاط ایران از جمله سمنان، کاشان، اصفهان و کرمان اجرا می‌شود ولی با آئین سنگ‌زنی روستای صدخرو، در اجرا و زمان آن تفاوت‌های قابل توجهی به چشم می‌خورد.
در مراسم سنگ‌زنی دهه اول محرم در روستای صدخرو، مردم با ایجاد حلقه‌های حزن و پشت به پشت و پهلو به پهلو، سنگ یا چوب را به ریتم سه ضرب در پایین و سینه و بالای سر به هم می‌کوبند. اجرای مرحله شور با ترجیع‌بند یا علی نیز در مرحله پایانی هر نوحه شور خاصی به مجالس عزاداری روستای صدخرو می‌دهد.
علی داورزنی از عزاداران روستای صدخرو در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر با اظهار اینکه برگزاری این سنت از ابتدای دهه اول محرم در این روستا آغاز می‌شود، گفت: فلسفه سنگ‌زدن به عنوان یک فراخوان عمومی برای مصیبت بزرگی است که برای اهل بیت (ع) اتفاق افتاده و مردم با سنگ‌زدن می‌خواهند عظمت وقایع روز عاشورا و مصیبتی که به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) وارد شده، به نمایش بگذارند.
این عزادار حسینی اضافه کرد: عده‌ای نیز فلسفه این کار را نمایش و اعتراض گروهی در روز عاشورا در مخالفت با شمر به قصد تاختن اسب بر پیکر امام حسین (ع) می‌دانند.
وی با بیان اینکه در این روش مردم به صورت حلقه‌ای گرد همدیگر جمع شده و همزمان با مداحی شروع به سنگ‌زنی می‌کنند، گفت: دو قطعه سنگ و یا چوب از ملزومات این مراسم است. در حال حاضر برای جلوگیری از زخمی شدن، از چوب خراطی‌شده استفاده می‌کنند که این چوب‌ها توسط عزاداران بالای سر به هم کوبیده می‌شود.
محمد داورزنی یکی دیگر از اهالی این روستا با اشاره به اینکه در ابتدای این مراسم، اشعاری در وصف امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع)، علمدار کربلا به صورت سه ضرب و سپس چهار ضرب خوانده می‌شود، اضافه کرد: این مراسم با صدای یا علی(ع) به اوج شور خود رسیده و سپس با ذکر صلوات به اتمام می‌رسد.
در حالی که سنگ‌زنی تحرک و تلاش زیادی می‌طلبد و با آرایش، توازن و نظم همراه است و بعضی از آهنگ‌های آن با وجد و شور و حالت سماع‌گونه درمی‌آمیزد، بیشتر متناسب با روحیات نوجوانان و جوانان و مورد علاقه آن‌هاست به طوری که به جز چند نفر از پیشکسوتان کهنسال که از روزگار جوانی این کار را ادامه داده‌اند، می‌توان گفت، بقیه اعضا را نوجوانان و جوانان ۱۴ تا ۳۰ سال تشکیل می‌دهند.
جایگزینی نسل‌ها و انتقال سنت‌ها از نسلی به نسل دیگر را در ترکیب این هیئات به خوبی می‌توان دید.
نظر شما