سیری در دالان تاریخ/ بازار تبریز پذیرای مسافران نوروزی

به گزارش خبرگزاری مهر از تبریز، گرچه به رسم سنتی دیرینه، بازار تبریز در ایام نوروز تعطیل می شد اما با ثبت جهانی این مجموعه در سال گذشته و حضور علاقمندان برای بازدید از این مجموعه، بازاریان تبریز نیز به استقبال میهمانان نوروزی می روند.

به گفته تراب محمدی، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی، بازار تبریز از نوروز 90 آماده پذیرایی از مسافران و گردشگران خواهد بود.

این بازار با داشتن حدود پنج هزار و 500 باب حجره، مغازه و فروشگاه، ۴۰ گونه شغل، ۳۵ باب سرا، ۲۵ باب تیمچه، ۲۰ باب مسجد، ۲۰ باب راسته و راسته‌بازار، ۱۱ باب دالان و ۹ مدرسهٔ دینی، به‌عنوان اصلی‌ترین مرکز داد و ستد مردم تبریز و البته شمالغرب کشور شناخته می‌شود.

بازار تبریز در مرداد ماه سال ۱۳۸۹ به عنوان اولین بازار جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این بازار از بازارچه‌ها، تیمچه‌ها، سراها و کاروانسراهای متعددی تشکیل یافته‌است.

تاریخ بنای این مجموعه مشخص نیست ولی بسیاری از جهانگردانی که از سدهٔ چهارم هجری تا دورهٔ قاجاریان از این بازار بازدید کرده‌اند، دربارهٔ آن اطلاعاتی ارائه داده‌اند.

این بازار حدود 300 سل قبل و پس از وقوع زمین‌لرزهٔ تاریخی تبریز، بازسازی شده و در سال ۱۳۵۴ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

با وجود گذشت سالها از قدمت این مجموعه، وسیع ترین بنای به هم پیوسته آجری و مسقف جهان، علاوه بر مرکزیت اقتصادی منطقه آذربایجان، دارای اهمیت اجتماعی ویژه ای در بین مردم تبریز و شهرهای اطراف است.

بازار تبریز گرچه رقبایی جدید پیدا کرده و این کلانشهر پر شده از پاساژها و مراکز خرید رنگارنگ اما "بازار سرپوشیده" همچنان اقتدار،‌عظمت و مرکزیت اصلی اقتصاد منطقه را در اختیار دارد. بازار تبریز با وجود مساجد و مراکز فرهنگی و دینی، همچنان مرکزیت دینی و فرهنگی تبریز را در اختیار داشته و محل تجمعات اصناف و عموم مردم است.

بازار تبریز گرچه یک کیلومتر مربع وسعت داشته و هنوز هم بسیاری از تبریزی ها در دالان های آن گم می شوند اما سراها، راسته ها و تیمچه های آن همواره شلوغ بوده و با وجود بالا و پایین های اقتصادی، همچنان به فعالیت خود ادامه می دهد.

یکی از ویژگی های بازار تبریز این است که هر صنف در محدوده خاص خود مستقر است و بازارچه ها و سراها هم عموما به به نام اصناف شناخته می شود.

بازار امیر، بازار بلورفروشان،‌ بازار حرمخانه، بازار شیشه‌گرخانه، بازار صادقیه، بازار عباچی،‌ بازار کفاشان، بازار یمنی‌دوز، راسته‌بازار، بازار مظفریه و ... از جمله راسته هایی است که در تمام ایام سال خرید و فروش و کسب و کار در آنها جریان دارد.

سرای کفاشان همیشه یکی از شلوغ ترین راسته های بازار تبریز است چراکه محل خرید "کفش دست دوز تبریز" به عنوان مرغوبترین و البته مناسبترین کفش ایرانی است.

بازار مظفریه هم محل تهیه فرش‌های زیبای تبریز است که از شهرت جهانی برخوردارند.

بانیان برخی از بازارچه ها و سراها بازرگانان مشهوری بودند که در کنار این سراها، گاه مسجد و مکان های عمومی هم احداث کرده اند. اسمشان هنوز بر در و دیوار هست: حا ج صفر علی ، میرزا محمد مستوفی و...

بازار تبریز هم اکنون یک میراث ارزشمند در حافظه جهانی است. برای ثبت جهانی این اثر، مسئولان و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تلاش بسیاری کردند تا یونسکو و دنیا بداند که این اثر قابلیت جهانی شدن را دارد.

امسال دلیل متفاوت تری وجود دارد تا بازار تبریز در ایام نوروز تعطیل نباشد و میزبان نگاه های گردشگران بیشماری باشد که تبریز را به عنوان مقصد گردشگری انتخاب کرده اند .