خبرگزاری مهر - گروه استانها: مهر ماه که آغاز می‌شود رفته رفته باغ داران همدانی به ویژه آنانی که باغ گردو دارند به تکاپو می‌افتند تا با برداشت به موقع محصول گردو سود حاصل از فروش آن را از دست ندهند.
از شیرینی روزهای برداشت محصول که بگذریم با آغاز گردو تکانی خبرهای مربوط به وقوع حوادث مختلف سقوط از درختان بلند گردو و مصدومیت‌های شدید منجر به شکستگی استخوان گردوچینان و بستری شدن آنها در بیمارستان در مناطق مختلف همدان و به خصوص شهرستان تویسرکان که سهم عمده‌ای از باغ‌های گردوی استان و حتی کشور را به خود اختصاص داده شیرینی‌ها را به تلخی تبدیل می‌کند.
با وجود وقوع حوادث تلخ سقوط از درختان کهنسال و بلند گردو که گاه موجب فوت و یا معلولیت جدی گردوچینان می‌شود، همچنان روش برداشت محصول گردو در بیشتر مناطق همدان سنتی است این اتفاق مربوط به امسال و پارسال نیست و سال‌ها است که با وجود وقوع حوادث تلخ سقوط از درختان کهنسال و بلند گردو که گاه موجب فوت و یا معلولیت جدی گردوچینان می‌شود، همچنان روش برداشت محصول گردو در بیشتر مناطق همدان سنتی است.
روش سنتی برداشت گردو به نحوی است که گردوچینان با استفاده از چوبی بلند نسبت به تکان دادن شاخه‌های درختان و پایین ریختن گردو از پایین‌ترین شاخه‌ها تا شاخه‌های نازک و شکننده در بلندای این درختان اقدام می‌کنند در حالی که این کار خطر سقوط از ارتفاع و درختان بلند گردو برای گردوچینان را به دنبال دارد.
راه دوری نمی‌رویم و به حوادثی که از ابتدای مهر ماه از گوشه و کنار استان همدان و باغ‌های گردو مخابره شده اشاره می‌کنیم؛ اوایل همین هفته یک باغدار ۳۵ ساله بر اثر سقوط از درخت گردو در روستای «انجلاس» از توابع شهرستان همدان به علت شدت جراحت وارده جان خود را از دست داد.
این اتفاق ناگوار در حالی رخ داده که می‌توان با رعایت نکات ایمنی از بروز این قبیل حوادث و داغدار شدن خانواده‌ها جلوگیری کرد؛ اما در راستای کسب اطلاعات بیشتر از وضعیت مصدومان گردوتکانی در همدان با رئیس اورژانس پیش‌بیمارستانی و مدیر حوادث دانشگاه علوم پزشکی همدان به گفتگو نشستیم که حبیب معصومی در این گفتگو از فوت یک نفر و مصدوم شدن ۱۳۰ نفر در حوادث برداشت گردو طی سال‌جاری خبر داد.
معصومی با اشاره به اینکه سقوط از درخت گردو به عنوان یکی از حوادث معمول روزهای آخر فصل تابستان و آغازین ماه فصل پاییز مطرح است؛ اظهار کرد: همدان به عنوان یکی از تولیدکننده‌های تخصصی گردوی مرغوب در سطح کشور، مساحت بسیار زیادی از باغات گردو را در خود جای داده است.
وی عنوان کرد: با وجود اینکه استان‌های آذربایجان شرقی و کرمان نیز سهم بالایی در تولید گردوی کشور دارند اما استان همدان در حیث مرغوبیت و تولید تخصصی این محصول، حرف اول را در کشور می‌زند به همین علت موضوع برداشت محصول گردو که اصطلاحاً به آن گردوتکانی گفته می‌شود به یکی از دغدغه‌های مهم در روزهای برداشت محصول تبدیل شده‌است.
سقوط از درختان گردو از حوادث پرتکرار ماه‌های شهریور و مهر
رئیس اورژانس پیش‌بیمارستانی استان سقوط از درختان گردو را یکی از حوادث پرتکرار سال‌های اخیر در ماه‌های شهریور و مهر عنوان کرد و افزود: از سال‌های قبل، موضوع گردوتکانی یکی از حوزه‌های پرکار و دغدغه همکاران ما در اورژانس پیش‌بیمارستانی است و متأسفانه آسیب‌های این رویداد در مواردی که بدون در نظر گرفتن شرایط حرفه‌ای و ایمن با حضور افراد غیر متخصص انجام می‌شود از شکستن دست و پا و آسیب‌های نخاعی تا مرگ در برخی موارد شیوع پیدا کرده است.
وی عنوان کرد: نکته نخست در مورد برداشت از درختان گردو، ارتفاع بسیار این درختان و سرقت این محصول در هنگام رسیدن و ریختن آن روی زمین است که باعث شده باغداران قبل از اینکه محصول کاملاً رسیده شود حتی با وجود نبودن فرد متخصص و با حداقل امکانات ایمنی اقدام به برداشت و چیدن گردوهای درختان کنند.
معصومی ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات این کار وجود کرم خراط در درختان گردو است که شاخه درختان را از داخل می‌جود و باعث می‌شود درخت از داخل پوک و خالی شود اما فردی که روی درخت ایستاده از پوک بودن شاخه‌ها بی‌اطلاع است و همین موضوع باعث شکستن و سقوط فرد می‌شود.
مدیر حوادث دانشگاه علوم پزشکی همدان بیان کرد: افراد متخصص و حرفه‌ای که با مهارت و ایمنی می‌توانند محصول باغات گردو را برداشت کنند روزانه بین ۵۰۰ هزار تا یک میلیون تومان دستمزد دریافت می‌کنند بنابراین برخی از باغداران ترجیح می‌دهند به‌جای به‌کار گرفتن این افراد و تقبل دستمزد بالای آنها، خود و خانواده‌شان اقدام به برداشت محصول کنند.
سرشاخه کاری که باعث کاهش ارتفاع درختان می‌شود تنها در ۲۰ تا ۳۰ درصد باغات انجام شده و حدود ۷۰ درصد باغات مثل قبل بدون سرشاخه‌کاری محصول می‌دهندوی با بیان اینکه دستگاهی به نام shaker با ایجاد شوک در درختان باعث ریزش محصول روی زمین و برداشت ساده‌تر شده‌است؛ گفت: متأسفانه گفته می‌شود این دستگاه به درخت آسیب می‌زند و اعتماد چندانی به عملکرد آن در بین باغداران ایجاد نشده ، از طرفی سرشاخه کاری که باعث کاهش ارتفاع درختان می‌شود هم تنها در ۲۰ تا ۳۰ درصد باغات انجام شده و حدود ۷۰ درصد باغات مثل قبل بدون سرشاخه‌کاری محصول می‌دهند.
معصومی در ادامه عنوان کرد: با مجموع عواملی که گفته شد غالباً افرادی اقدام به برداشت محصول باغات گردو می‌کنند که از توان و تخصص کافی برخوردار نیستند و یا دارای سن بالا هستند یا بیماری‌هایی نظیر دیابت، فشارخون و… دارند که با در نظر گرفتن این موضوع که درخت گردو بر خلاف سایر درختان اکسیژن هوا را گرفته و co۲ تولید می‌کند می‌تواند برای این افراد زمینه مشکلات متعدد از جمله همین سقوط نابهنگام را فراهم کند.
وی با اشاره به وجود پنج پایگاه (کدفعال) در شهرستان تویسرکان یادآور شد: طی روزها ی اخیر دو پایگاه فعال دیگر به ظرفیت پایگاه‌های این شهرستان اضافه کردیم تا در ماه‌های شهریور و مهر که حجم تماس‌ها و مأموریت‌ها به دلیل سقوط از درخت گردو افزایش می‌یابد پوشش مناسبی صورت گیرد البته این دو پایگاه به صورت دائمی فعال شده‌اند و پس از این ایام نیز به فعالیت خود ادامه خواهند داد.
آموزش نحوه صحیح برداشت گردو به کشاورزان
رئیس اورژانس پیش‌بیمارستانی استان همدان همچنین به برگزاری جلساتی با دیگر دستگاه‌های متولی در این حوزه اشاره و بیان کرد: تلاش کرده‌ایم تا در این جلسات مدیریت برداشت محصول گردو و نحوه صحیح انجام دادن این کار توسط ارگان‌های ذیربط به باغداران آموزش داده شود تا از حوادث این موضوع کاسته شود.
وی با اشاره به مصدومیت ۱۳۰ نفر و یک نفر فوت در حوادث سقوط از درخت گردو در هنگام برداشت این محصول عنوان کرد: مصدومین این حوادث از شهرستان‌های همدان، نهاوند، تویسرکان، بهار و ملایر بوده‌اند که بیشترین مصدومین از شهرستان تویسرکان هستند.
معصومی یادآور شد: ۱۱۳ نفر از مصدومین در مراکز درمانی بستری شدند و مابقی به صورت سرپایی مداوا و ترخیص شده‌اند، ما امیدوار هستیم با همکاری بین دستگاهی این آمار به حداقل ممکن کاهش یابد.
با این تفاسیر آنچه مسلم است؛ باغداران برای به حداقل رساندن آسیب‌های ناشی از سقوط از درختان گردو باید نکات ایمنی را رعایت و از بکارگیری افراد مسن در فرآیند برداشت گردو اجتناب کنند.
نظر شما